ដោយៈ មេសា/ភ្នំពេញៈ មហាឧបាសិកាធម្មបណ្ឌិត ញ៉ឹក ប៊ុនថា ដែលជាអ្នកផ្តួមផ្តើម និង ដឹកនាំ នៃ ការឆ្លាក់គម្ពីរព្រះត្រៃបិដក បានឱ្យដឹងអំពីដំណើរការចារគម្ពីរព្រះត្រៃបិដកថា ពិតហើយថា ដំណើរការ នៃ ការចារគម្ពីរព្រះត្រៃបិដក គឺជាកិច្ចការដ៏លំបាក ព្រោះត្រូវការយកចិត្តទុកដាក់ផ្ទៀងផ្ទាត់គ្រប់ចំណុច ទាំងអក្ខរាវិរុទ្ធ ទាំងពាក្យពេចន៍ ហើយគ្រាន់តែការងារផ្ទៀងផ្ទាត់នេះ គឺត្រូវមានក្រុមការងារដល់ទៅ ៣ ដំណាក់កាលឯណោះ មុនពេលយកទៅព្រីនលើស្ទីកគ័រ ហើយឆ្លាក់នៅលើផ្ទាំងថ្ម ម្តងបន្តិចៗ លៃលកធ្វើយ៉ាងណា ឱ្យដូចទៅនឹងអ្វីដែលត្រូវបានបោះពុម្ពក្នុងគម្ពីរព្រះត្រៃបិដក ពោលគឺភាសាបាលីម្ខាង និង ភាសាជាតិម្ខាង មិនឱ្យលើសមិនឱ្យខ្វះ មិនឱ្យខុស សូម្បីតែបន្តិច ប្រសិនបើខុសមិនអាចកែតម្រូវបានទេនោះ នឹងត្រូវបោះបង់ចោល គឺត្រូវធ្វើឡើងវិញ គឺចារនៅលើផ្ទាំងថ្មផ្សេងទៀត ។ គិតត្រឹមដើមខែ មករា ឆ្នាំ ២០២០ នេះ ដំណើរការ នៃ ការចារ ឬ ឆ្លាក់គម្ពីរព្រះត្រៃបិដក នៅលើផ្ទាំងសិលា ត្រូវបានឆ្លាក់ចំនួន ២.៦៨០ ផ្ទាំងហើយ ខណៈតាមការរំពឹងទុក នឹងត្រូវឆ្លាក់ប្រមាណជា ៧.៨០០ ផ្ទាំង ។
សូមជម្រាបថា ការចារគម្ពីរព្រះត្រៃបិដក គឺយកនូវរាល់អក្សរទាំងអស់ទាំងភាសាបាលី និង ភាសាជាតិខ្មែរ ដែលត្រូវបានសរសេរ និង បោះពុម្ពក្នុងគម្ពីរព្រះត្រៃបិដកជាសៀវភៅក្រដាស យកមកឆ្លាក់នៅលើផ្ទាំងថ្ម ហើយដូចដែលមហាឧបាសិកា ញ៉ឹក ប៊ុនថា លើកឡើងមកនេះជាដើម គេអាចស្រមៃបានថា ការងារនោះទាមទារនូវការលះបង់ និង អត់ធ្មត់យ៉ាងម៉ឺម៉ាត់ ហើយផ្ទាំងសិលាដែលជាព្រះត្រៃបិដកទាំងនោះ នឹងត្រូវយកទៅតម្កល់នៅក្នុងប្រាសាទដែលកំពុងត្រូវបានសាងសង់ជាបន្តបន្ទាប់នៅក្នុងបរិវេណមជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌ព្រះពុទ្ធសាសនាកម្ពុជា នាឧទ្យានជាតិគិរីរម្យ ដែលនឹងក្លាយជាមរតកវប្បធម៌ជាតិក្នុងវិស័យព្រះពុទ្ធសាសនា រាប់ពាន់ឆ្នាំតទៅ ហើយកិច្ចការជាប្រវត្តិសាស្ត្រនេះ ត្រូវបានធ្វើដោយព្រះសង្ឃ និង គ្រហស្ថប្រមាណជា ៤០ អង្គ និង នាក់ ។
មហាឧបាសិកាធម្មបណ្ឌិត ញ៉ឹក ប៊ុនថា បានឱ្យដឹងពីមូលហេតុដែលគាត់ដាក់ចិត្តដាក់កាយធ្វើការងារដ៏លំបាក និង មិនធ្លាប់បានធ្វើពីមុនមកក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរនេះថា សម័យសម្តេចសង្ឃ ជួន ណាត បានបកប្រែពីភាសាបាលី មកជាភាសាជាតិ និង បានបោះពុម្ពជាសៀវភៅក្រដាសហើយ ដូច្នេះយើងគប្បីបន្សល់ទុកស្នាដៃដ៏មហាឧត្តមនេះជាផ្ទាំងថ្មតទៅ ! ម្យ៉ាងក៏ដើម្បីបុណ្យកុសលខ្លួនយើងផង បុណ្យកុសលដល់អ្នកអានផង ជាមរតកជាតិខ្មែរដ៏ធ្លាប់មានអរិយធម៌ដ៏រុងរឿងផង ក៏ដើម្បីឱ្យបណ្តាប្រជាជាតិនានាស្គាល់ពីសមត្ថភាពខ្មែរផង ព្រោះប្រទេសដទៃ មិនទាន់មាន ធ្វើបានបែបនេះនៅឡើយ ។
ជាការកត់សម្គាល់ នៅប្រទេសដទៃដូចជាប្រទេសស្រីលង្កាជាដើម ក៏មានឆ្លាក់ពុទ្ធវចនៈដែលដកស្រង់ចេញពីគម្ពីរព្រះត្រៃបិដកខ្លះដែរ ប៉ុន្តែត្រឹមតែដកស្រង់ចំណុចខ្លះៗ ដោយវគ្គ ដោយអន្លើប៉ុណ្ណោះ ពោលគឺមិនបានយទៅចារទាំងស្រុងទេ ហើយក៏មានតែភាសាបាលី ឬ ភាសាជាតិរបស់ពួកគេប៉ុណ្ណោះ ។ ចំណែកនៅកម្ពុជា ដែលកំពុងត្រូវបានដឹកនាំធ្វើដោយមហាឧបាសិកាធម្មបណ្ឌិត ញ៉ឹក ប៊ុនថា នេះ យកពុទ្ធវចនៈទាំងអស់ ហើយទាំងភាសាបាលី និង ភាសាជាតិ ទៀតផង ហើយភាសាបាលីនៅម្ខាង ភាសាជាតិនៅម្ខាង ដូចក្នុងគម្ពីរព្រះត្រៃបិដកជាសៀវភៅដែរ ។
ការចារគម្ពីរព្រះត្រៃបិដកនេះ មិនគ្រាន់តែត្រូវការនូវភាពអត់ធ្មត់ប៉ុណ្ណោះទេ ក៏ត្រូវការចំណាយថវិកាច្រើនដែរ ហើយថវិកាដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់កន្លងមក ១ ផ្នែកគឺជាថវិការបស់មហាឧបាសិកា ញ៉ឹក ប៊ុនថា ផ្ទាល់ ហើយ ១ ផ្នែកទៀត បានមកពីការបរិច្ចាគរបស់សប្បុរសជននានា ។ សប្បុរសជនដែលមានបំណងចង់រួមចំណែកបន្សល់ទុកកេរ្តិ៍ឈ្មោះ និង ស្នាដៃជាប្រវត្តិសាស្ត្រនេះ ក៏អាចទាក់ទងទៅនាទីស្វែងយល់ព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលមានទីតាំងនៅក្នុងបរិវេណ ពុទ្ធិកវិទ្យាល័យព្រះសុរាម្រឹត ក្រោយតុលាការកំពូល នាអាគ្នេយ៍ នៃ ព្រះបរមរាជវាំង ក្បែរសាលសន្និសីទចតុមុខ នារាជធានីភ្នំពេញ ។
រាល់ពាក្យពេចន៍ដែលកត់ត្រានៅក្នុងគម្ពីរព្រះត្រៃបិដក ត្រូវបានអះអាង និង ជឿជាក់ថាគឺជាធម៌ទាំងអស់ដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធបានបង្រៀនក្នុងរយៈពេល ៤៥ ឆ្នាំ ហើយត្រូវបានបែងចែកជា ៣ ប្រភេទ គឺព្រះវិន័យ ២ ម៉ឺន ១ ពាន់ធម្មក្ខន្ធ ព្រះសូត្រ ២ ម៉ឺន ១ ពាន់ធ្មក្ខន្ធ និង ព្រះអភិធម្ម ៤ ម៉ឺន ២ ពាន់ធ្មក្ខន្ធ សរុបត្រូវជា ៨ ម៉ឺន ៤ ពាន់ធម្មក្ខន្ធ ហើយនៅកម្ពុជា ត្រូវបានបកប្រែជាខេមរាភាសា បោះពុម្ពទាំងភាសាបាលី និង ភាសាជាតិ សរុបទ ចំនួន ១១០ ក្បាលគត់ ៕ Kh
