ដោយៈ Mariana Anton អ្នកសម្របសម្រួលគោលនយោបាយថ្នាក់តំបន់ កម្មវិធីកិច្ចគាំពារសង្គម នៃអង្គការអុកស្វាម
ភ្នំពេញៈអ្នកស្រី ថា សារឿនណា គឺជាម្តាយម្នាក់ដែលមានកូនតូចប្រាំនាក់ក្នុងបន្ទុក។ ការងារពេលយប់ គឺជាជម្រើសតែមួយគត់សម្រាប់អ្នកស្រី សារឿនណា ដើម្បីធានាថា គ្រួសារគាត់មានចំណីអាហារគ្រប់គ្រាន់ ហើយកូនៗរបស់គាត់អាចទៅសាលារៀនបាន។ ប្តីរបស់គាត់គឺជាកម្មករសំណង់ ហើយពួកគាត់ទាំងពីរនាក់ប្តីប្រពន្ធអាចរកចំណូលបានប្រមាណ ២០០ដុល្លារក្នុងមួយខែ។ ក្រៅអំពីការមើលថែទាំកូនៗ អ្នកស្រី ក៏ត្រូវបំពេញកិច្ចការក្នុងគ្រួសារដទៃទៀត ដូចជា សម្អាតផ្ទះ លាងចាន បោកគក់ ចម្អិនអាហារ ហើយ នៅពេលពួកគេមិនអាចរកចំណូលបានគ្រប់គ្រាន់ អ្នកស្រីលក់បន្លែដែលគាត់បានដាំផ្ទាល់ នៅផ្សារក្នុងភូមិគាត់។ ដោយសារមានពេលវេលាតិចតួចបំផុតសម្រាប់ខ្លួនគាត់ នៅចុងបញ្ចប់នៃថ្ងៃនីមួយៗ គាត់តែងតែមានភាពខ្សោះអស់កម្លាំង ប៉ុន្តែគាត់គ្មានជម្រើសអ្វីផ្សេងឡើយ ក្រៅតែពីការខិតខំប្រឹងប្រែងបន្តទៀត។ “ខ្ញុំចង់ផ្លាស់ប្តូរការងាររបស់ខ្ញុំ ធ្វើការពេលយប់មកថ្ងៃវិញ ប៉ុន្តែខ្ញុំមានកូនតូចដល់ទៅ ៦នាក់ (…) ខ្ញុំត្រូវមើលថែពួកគេនៅពេលថ្ងៃ”។
រឿងរ៉ាវរបស់អ្នកស្រី សារឿនណា គឺជាដូចគ្នានឹងរឿងរ៉ាវរបស់ស្ត្រីរាប់លាននាក់ មិនត្រឹមតែនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ដូចជាស្ត្រីទាំងឡាយនៅជុំវិញពិភពលោកផងដែរ។ ស្ត្រីដូចអ្នកស្រី សារឿនណា មិនត្រឹមតែទទួលបន្ទុកដ៏ធ្ងន់ធ្ងរនៃភាពក្រីក្រប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងទទួលរ៉ាប់រងផងដែរនូវការងារផ្ទះ មើលថែកូន អ្នកជំងឺ និងចាស់ជរាក្នុងគ្រួសារទៀងផង។ ប្រពន្ធ ម្តាយ ជីដូន បងប្អូនស្រី និងកូនស្រីរបស់យើង គឺជាអ្នកដែលផ្តល់សេវាជាសារវ័ន្តដល់សហគមន៍របស់យើង ដោយធានាសុខុមាលភាពរបស់បុគ្គល និងគ្រួសារទាំងមូល ប៉ុន្តែតើការងារទាំងនេះត្រូវបានសង្គមទទួលស្គាល់ និងផ្តល់តម្លៃប៉ុណ្ណា? ស្ត្រីបានចំណាយពេលច្រើនទៅលើការងារផ្ទះ និងការមើលថែក្នុងគ្រួសារច្រើនជាងបុរស។ យោងតាមរបាយការណ៍ដែលចេញផ្សាយដោយអង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ (ILO) ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ស្តីពីការងារថែទាំនិងបីបាច់ក្នុងគ្រួសារនៅក្នុងទ្វីបអាស៊ី និងតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិក បានឲ្យដឹងថា ស្ត្រីធ្វើការងារដែលគ្មានកម្រៃច្រើនជាងបុរសដល់ទៅបួនដង។ តួលេខនេះ គឺរឹតតែខ្ពស់ថែមទៀតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលបុរសចំណាយពេលត្រឹមតែ ១៨នាទីប៉ុណ្ណោះក្នុងការងារមើលថែ និងការងារផ្ទះក្នុងមួយថ្ងៃ ធៀបនឹងស្ត្រីដែលចំណាយពេលដល់ទៅ ១៨៨ នាទីក្នុងមួយថ្ងៃ។ ដោយសារតែតួនាទីយេនឌ័រដែលចាក់ឫសយ៉ាងជ្រៅ និងត្រូវបានគេទទួលយកជាវប្បធម៌ និងបទដ្ឋានសង្គម ដែលបានកំណត់ថា “ការងារមើលថែនិងការងារផ្ទះ” គឺជាការងាររបស់ស្ត្រី ស្ត្រីនៅទូទាំងពិភពលោក ចំណាយពេលវេលារបស់ខ្លួនយ៉ាងច្រើនដើម្បីបំពេញតាមការរំពឹងទុកទាក់ទងនឹងទំនួលខុសត្រូវក្នុងគ្រួសារ និងការបង្កើតកូន។
តើការងារនេះផលប៉ះពាល់ស្ត្រីដូចម្តេចខ្លះ? ប្រសិនបើអ្នកជាស្ត្រី ខ្ញុំមិនចាំបាច់ប្រាប់អ្នកឡើយ ព្រោះអ្នកដឹងរួចទៅហើយ។ ការងារនេះ ផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងលើស្ត្រី ទាំងផ្លូវកាយ ផ្លូវចិត្ត ការចូលរួមផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និង ផ្នែកនយោបាយ។ ការងារគ្រួសារជាប្រចាំ និងការមើលថែកូន ប្តី និងមនុស្សចាស់ក្នុងគ្រួសារ ប៉ះពាល់ដល់សុខភាព និងសុខមាលភាពជារួមរបស់ស្ត្រី។ ដោយសារតែទំនួលខុសត្រូវមើលថែកូនគ្រួសារ និងការងារផ្ទះ ការចូលរួមរបស់ស្ត្រីក្នុងកម្លាំងការងារក៏ត្រូវប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមានផងដែរ។ ដោយសារពេលវេលាមានកម្រិតក្នុងការបង្កើនជំនាញរបស់ខ្លួននិងលទ្ធភាពស្វែងរកការងារដែលប្រសើរ ដែលបានប្រាក់ចំណូលកាន់តែខ្ពស់នោះ ស្ត្រីជាច្រើនត្រូវបង្ខំចិត្តធ្វើការក្នុងវិស័យក្រៅប្រព័ន្ធ ដែលជាវិស័យមានភាពប្រថុយប្រថាន និងងាយរងគ្រោះ ។ នៅពេលស្ថិតនៅក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ ស្ត្រីជារួមពុំមានឱកាសទទួលបានការងារសមរម្យ និងការទទួលបានរបបសន្តិសុខសង្គម ហើយជារួមធ្វើឲ្យពួកគេបន្តជាប់គាំងក្នុងភាពក្រីក្រ។ បន្ថែមពីលើនេះ ប្រសិនបើសង្គមរំពឹងថា ស្ត្រីត្រូវធ្វើការងារទាំងអស់នេះ វាគ្មានអ្វីត្រូវឆ្ងល់ទេថាហេតុបានជាមានស្ត្រីតិចម្ល៉េះ ចូលរួមក្នុងវិស័យនយោបាយ និងទទួលតួនាទីជាអ្នកដឹកនាំ និងធ្វើសេចក្តីសម្រេច។ ការងារមើលថែគ្រួសារដែលគ្មានប្រាក់កម្រៃ គឺជាឧបសគ្គមួយយ៉ងចម្បងចំពោះសមភាពយេនឌ័រ និងការផ្តល់ភាពអង់អាចផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចដល់ស្ត្រី។ ប្រសិនបើគ្មានការទទួលស្គាល់ និងគ្មានការដោះស្រាយបញ្ហានេះទេ វិថីឆ្ពោះទៅរកសមភាពយេនឌ័រ នឹងមានចម្ងាយដ៏វែងឆ្ងាយ និងលំបាក។
ការងារផ្ទះ និងការងារថែទាំរបស់ស្ត្រីនៅក្នុងគ្រួសារ ត្រូវបានគេមើលរំលងជាយូរមកហើយ។ ការងារទាំងនេះ ជាការងារដែលមិនត្រូវបានគេផ្តល់តម្លៃ និងមើលមិនឃើញ ទោះបីជាការងារទាំងនោះរួមចំណែកយ៉ាងធំធេងដល់កិច្ចអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមក្តី។ យោងតាមរបាយការណ៍ថ្មីៗមួយដែលបញ្ចេញដោយអង្គការ អុកស្វាម នៅមុនពេលចាប់ផ្តើមវេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនៅក្នុងទីក្រុងដាវ៉ូស ប្រទេសស្វ៊ីស បានឲ្យដឹងថា ការងារថែទាំបីបាច់គ្រួសារដែលគ្មានប្រាក់កម្រៃដែលអនុវត្តដោយស្ត្រី តំណាងឱ្យប្រមាណ ១០,៨ កោដិដុល្លារអាមេរិក។ សេដ្ឋកិច្ចមូលធននិយម បង្កើតបានទ្រព្យធនយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ ប៉ុន្តែក៏បានបង្កើតនូវវិសមភាពដ៏ធំធេងផងដែរ ដែលភាគច្រើនប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់ស្ត្រី។ របាយការណ៍នេះ ក៏បានបង្ហាញផងដែរថា នៅទូទាំងពិភពលោក បុរសគឺជាអ្នកកាន់កាប់ទ្រព្យសម្បត្តិច្រើនជាងស្ត្រី ដល់ទៅ៥០%។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ បុរសក៏កាន់កាប់ច្រើនលើអំណាចនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចផងដែរ ដោយក្នុងនោះ មានតែ ១៨% នៃរដ្ឋមន្ត្រី និង ២៤%នៃសមាជិកសភាទូទាំងសកលលោកប៉ុណ្ណោះ គឺជាស្ត្រី។ របាយការណ៍ដដែលនេះ បានរំលេចពីការកើនឡើងនូវវិសមភាពនៅទូទាំងពិភពលោក ដោយមានមហាសេដ្ឋីដែលមានប្រាក់ពាន់លានដុល្លារចំនួនតែ ២.១៥៣នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដែលមានទ្រព្យសម្បត្តិរួមគ្នាច្រើនជាងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ប្រជាជនសរុប ៤,៦ ពាន់លាននាក់ ទៅទៀត។
កម្ពុជាក៏មាននិន្នាការបែបបនេះដូចសកលលោកផងដែរ។ ជាមួយនឹងកំណើន ផសស ក្នុងកម្រិត ៧ភាគរយក្នុងមួយឆ្នាំ កម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសនានាដែលមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរហ័សបំផុតនៅក្នុងតំបន់។ វឌ្ឍនភាពដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសម្រេចបាននៅក្នុងរយៈពេលពីរបីទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ គឺជាអ្វីដែលមិនអាចប្រកែកបាន។ អត្រាភាពក្រីក្រត្រូវបានកាត់បន្ថយយ៉ាងច្រើន អត្រាមរណភាពមាតាបានធ្លាក់ចុះ ការគ្របដណ្តប់នៃសេវាសុខភាពបានកើនឡើង កម្រិតប្រាក់ចំណូលកំពុងតែកើនឡើង គុណភាពនៃជីវិតកំពុងតែមានលក្ខណៈល្អប្រសើរជាងមុន។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ កំណើននេះត្រូវបានរារាំងដោយសារការកើនឡើងនូវកម្រិតនៃវិសមភាពរវាងអ្នកមាន និងអ្នកក្រ។ ប្រទេសកម្ពុជា នៅតែមានការខ្វះខាតសេវាកម្មសាធារណៈជាសារវ័ន្ត ដូចជាសេវាថែទាំសុខភាព ការថែទាំកុមារ និងការអប់រំ ដែលស្ត្រី ដូចជាអ្នកស្រី សារឿនណា និងកូនរបស់គាត់ អាចទៅទទួល និងប្រើប្រាស់ដោយពេញលេញ។
ដូច្នេះ សំណួរគឺតើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអាចធ្វើអ្វីខ្លះទៀត ដើម្បីដោះស្រាយវិសមភាពសេដ្ឋកិច្ច និងតម្រូវការយ៉ាងចាំបាច់នៃការថែទាំដែលកំពុងតែកើនឡើង?
ដោយមានកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នា និងឆន្ទៈនយោបាយ អង្គការ អុកស្វាម មានជំនឿថា សេដ្ឋកិច្ចដែលគិតគូរដល់មនុស្សជាតិជាចម្បងនឹងមានកាន់តែច្រើនថែមទៀត ដើម្បីឲ្យគ្រប់គ្នាអាចទទួលបានការងារជាប់លាប់ និងការងារសមរម្យ ហើយស្ត្រី និងកុមារគ្រប់រូប មានឱកាសបំពេញសក្តានុពលរបស់ពួកគេបានពេញលេញ។ ការបង្កើនការចំណាយលើគោលនយោបាយគាំពារសង្គម ការធានាការទទួលបានកិច្ចការពារមាតុភាព និងការគាំទ្រប្រាក់ចំណូលសម្រាប់ស្ត្រីក្នុងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ និងក្រោយពេលសម្រាល គឺជាជំហានដ៏សំខាន់បំផុត។ ការវិនិយោគលើសេវាថែទាំកុមារជាសាធារណៈ និងការគាំទ្រកុមារ អាចជួយសម្រាលបន្ទុកពេលវេលារបស់ស្ត្រី ដើម្បីឲ្យពួកគេមានឱកាសទទួលបានការងារក្នុងប្រព័ន្ធ និងបង្កើតការងារថ្មីៗនៅក្នុងឧស្សាហកម្មថែទាំ។ តាមរយៈប្រព័ន្ធពន្ធដារដែលមានសមធម៌ និងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយជាងមុន គេអាចកែលម្អគុណភាពនៃសេវាសារវ័ន្តនានា ដូចជា ការថែទាំសុខភាព និងការអប់រំ។ បន្ថែមពីលើនេះ ការឈប់សម្រាកមាតុភាពដែលមានប្រាក់ឈ្នួលសម្រាប់ស្ត្រីទាំងអស់ ទាំងនៅក្នុងវិស័យក្នុងប្រព័ន្ធនិងក្រៅប្រព័ន្ធ ក៏ដូចជា ការបង្កើនការឈប់សម្រាកបិតុភាពដែលមានប្រាក់ឈ្នួល អាចជួយលើកកម្ពស់ការទទួលខុសត្រូវរួមគ្នាក្នុងការងារថែទាំបីបាច់គ្រួសាររវាងស្ត្រី និងបុរស។ រដ្ឋាភិបាល គឺមានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការចាត់វិធានការដើម្បីផ្លាស់ប្តូរបទដ្ឋានសង្គម និងដោះស្រាយបញ្ហាផ្នត់គំនិតដែលរឹតត្បិតស្ត្រីឲ្យស្ថិតនៅក្នុងការងារមើលថែផ្ទះសម្បែង និងគ្រួសារជា “តួនាទីចម្បង” របស់ពួកគេនោះ។
ប្រហែលជានៅពេលនោះ សង្គមមួយដែលមានសមភាពកាន់តែច្រើន ដែលយកចិត្តទុកដាក់លើប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ អាចនឹងកើតមាន ដែលក្នុងនោះតម្រូវការរបស់ស្ត្រី ដូចជាករណីអ្នកស្រី សារឿនណា ត្រូវបានបំពេញ ហើយសុបិន្តរបស់ស្ត្រីពួកគេក្នុងការទទួលបានជីវិតកាន់តែប្រសើរ អាចក្លាយជាការពិត៕សរន