ដោយៈសុភក្ត្រ ភាណា/ឧត្តរមានជ័យៈថ្មើរជើងប្រវត្តិសាស្ត្រអន្លង់វែង គឺជាការផ្តួចផ្តើមកាលពីពីរឆ្នាំមុន។ លោក ឆាំង យុ នាយកមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា «ផ្លូវទៅកាន់សន្តិភាពមួយគឺពិតជាឆ្ងាយ, ថ្មើរជើងទៅកាន់ប្រវត្តិសាស្ត្រមួយគឺពិតជាអន្លង់អន្លោច ប្រសិនបើយើងមិនដើរជាមួយគ្នា»។
ស្រុកអន្លង់វែង ថ្ងៃទី៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ – “ថ្មើរជើងប្រវត្តិសាស្ត្រលើកទីពីរ” ប្រមូលផ្តុំមនុស្សចំនួនប្រមាណជាង២.០០០ នាក់ឲ្យចូលរួមយ៉ាងកកករ។ កម្មវិធីនេះប្រព្រឹត្តទៅនៅក្នុងស្រុកអន្លង់វែង ខេត្តឧត្តរមានជ័យ ក្រោមការរៀបចំរបស់ក្រសួងទេសចរណ៍ សហការជាមួយនឹងគណៈកម្មាការអន្តរក្រសួង និងគណៈគ្រប់គ្រងខេត្តឧត្តរមានជ័យ។ មជ្ឈមណ្ឌលសន្តិភាពអន្លង់វែងនៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា គឺជាសមាជិករៀបចំកម្មវិធីនេះដែរ។ គោលបំណងចម្បងនៃកម្មវិធីនេះ គឺដើម្បីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងនិងផ្សព្វផ្សាយអំពីតំបន់អន្លង់វែង។
អ្នកចូលរួមមានសាវតារចម្រុះ និងអញ្ជើញមកពីគ្រប់ស្ថាប័ន ដែលមានដូចជា សិស្សានុសិស្ស ប្រជាជនស៊ីវិល ទាហាន និងមន្ត្រីរាជការ។ ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ ពាក់កណ្តាលនៃចំនួនអ្នកចូលរួមសរុប គឺ៧៥០នាក់ ជាប្រជាជនថៃ។ នៅក្នុងឆ្នាំនេះ គណៈកម្មាធិការរៀបចំ បានដាក់បញ្ចូលកម្មវិធីកម្សាន្តយ៉ាងសម្បូរបែបបន្ថែមទៀត ដើម្បីញ៉ាំងឲ្យកម្មវិធីមានភាពអធិកអធម បន្ទាប់ពីទទួលបានជោគជ័យក្នុងការរៀបចំ “ថ្មើរជើងប្រវត្តិសាស្ត្រ” លើកដំបូងរបស់ខ្លួនកាលពីឆ្នាំមុន។ កម្មវិធីទាំងអស់មានរយៈពេល២ថ្ងៃកន្លះ ដោយគួបផ្សំនូវ ពិព័រណ៍រូបថតចំនួន ១០០ផ្ទាំង, ចំបាប់ខ្មែរ, ការប្រណាំងទូក, ការប្រកួតបាល់ទាត់និងបាល់ទះមិត្តភាពកម្ពុជា-ថៃ, ពិព័រណ៌ម្ហូបអាហារកម្ពុជា-ថៃ, ការប្រណាំងកង់យឺត, ការសម្តែងប្រដាល់គុណខ្មែរនិងថៃ ព្រមទាំងតន្ត្រីនិងការរាំលេងកម្សាន្ត។
លោក ប៉ែន កុសល អភិបាលខេត្តឧត្តរមានជ័យ បានលើកឡើងនៅក្នុងសុន្ទរកថារបស់លោកថា កម្មវិធីថ្មើរជើងប្រវត្តិសាស្ត្រនេះនឹង “ពង្រឹងមិត្តភាពរវាងកម្ពុជា-ថៃ” ជាពិសេសនៅតាមតំបន់ព្រំដែនដូចជាខេត្តឧត្តរមានជ័យនេះផ្ទាល់។ អភិបាលខេត្តរូបនេះ បានបន្តថាគណៈកម្មាធិការគ្រោងនឹងរៀបចំកម្មវិធីរៀងរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីបង្កើនកេរ្តិ៍ឈ្មោះតំបន់អន្លង់វែង និងធ្វើឲ្យតំបន់នេះក្លាយជា “ទិសដៅទេសចរណ៍ដ៏មានសក្តានុពល”។ លោក យល់ឃើញថា ព្រឹត្តិការណ៍ប្រភេទនេះ ក៏គួរតែរៀបចំឡើងនៅក្នុងតំបន់ផ្សេងៗទៀតនៅតាមបណ្តោយព្រំប្រទល់ថៃ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ឯកឧត្តមបានបន្ថែមថា អន្លង់វែង នឹងជា “ទីតាំងដំបូង” ដែលនឹងមានការសាងសង់វិមានឈ្នះ ឈ្នះ ដើម្បីជានិមិត្តរូបនៃសន្តិភាព។
លោក សំរួយ កេធិគុណ អភិបាលរងខេត្តស៊ីសាកេត បានបង្ហាញនូវសេចក្តីសោមនស្សចំពោះការរៀបចំកម្មវិធីនេះឡើង។ លោកជឿជាក់ថា សកម្មភាពនេះនឹងជួយរឹតបន្តឹងដល់ចំណងមិត្តភាពរបស់កម្ពុជា-ថៃ ព្រមទាំងជាកាយវិការដ៏ប្រសើរសម្រាប់ប្រជាជនទាំងពីរក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នា។ “ភាគីថៃ រីករាយ និងប្រាកដជាសហការគាំទ្រ ព្រមទាំងចូលរួមរាល់សកម្មភាពមិត្តភាពដែលភាគីកម្ពុជាផ្តួចផ្តើម ដើម្បីពង្រឹងវិស័យទេសចរណ៍សម្រាប់ជាប្រយោជន៍ដល់ប្រទេសនិងប្រជាជនទាំងពីរ។”
អន្លង់វែង គឺជាស្រុកមួយនៅក្នុងខេត្តឧត្តរមានជ័យ ស្ថិតនៅប៉ែកខាងជើងនៃប្រទេសកម្ពុជា ជាប់នឹងព្រំប្រទល់ប្រទេសថៃ។ អន្លង់វែង គឺជាទីតាំងប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏គួរឲ្យកត់សម្គាល់មួយ។ យោងតាមសៀវភៅ “ប្រវត្តិសាស្ត្រសហគមន៍អន្លង់វែង៖ តំបន់កាន់កាប់ចុងក្រោយរបស់ចលនាខ្មែរក្រហម” តំបន់នេះធ្លាប់ស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងនៃរដ្ឋបាលប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសសៀម រហូតដល់មានការមកដល់នៃអាណានិគមបារាំង។ អន្លង់វែង បានស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់កម្ពុជាជាអចិន្ត្រៃយ៍ នៅពេលដែលមានការបង្កើតជារបបសង្គមរាស្ត្រនិយម។ ក្នុងរបបនេះ សម្តេច នរោត្តម សីហនុ បានបង្កើតជាខេត្តថ្មីមួយ គឺខេត្តឧត្តរមានជ័យ ដោយបំបែកចេញពីផ្នែកខ្លះនៃខេត្តសៀមរាប ហើយអន្លង់វែងគឺជាភូមិមួយ និងក្រោយមកក៏ក្លាយទៅជាស្រុករហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។
ភាគច្រើននៃប្រជាជនរស់នៅក្នុងស្រុកនេះបច្ចុប្បន្ន គឺជាអតីតសមាជិកនៃរបបខ្មែរក្រហម។ បន្ទាប់ពីរបបខ្មែរក្រហមបានដួលរលំនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៩ ចលនាតស៊ូរបស់មេដឹកនាំខ្មែរក្រហមមិនបានបញ្ចប់ទៅភ្លាមៗទេ។ មេដឹកនាំទាំងនោះបានភៀសខ្លួនទៅតាំងទី នៅតាមតំបន់ភាគខាងជើងនៃប្រទេសកម្ពុជាជាប់ទៅនឹងព្រំប្រទល់ថៃ ដោយបានប្រមូលកៀរយកសមាជិកនិងប្រជាជនសាមញ្ញទៅជាមួយផង។ មេដឹកនាំខ្មែរក្រហមបានបន្តចលនារបស់ខ្លួនតាមតំបន់ទាំងនេះ ដោយបង្កជាភាពវឹកវរនិងសង្គ្រាមស៊ីវិលនៅក្នុងប្រទេសរហូតដល់សមាហរណ៍កម្មរបស់ខ្លួននៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៨ បន្ទាប់ពីមរណភាពរបស់ ប៉ុល ពត។ ដោយសារតែមូលហេតុនេះ អន្លង់វែងគឺជាទីតាំងដែលមិនអាចខ្វះបានមួយ ក្នុងការបកស្រាយអំពីរបបខ្មែរក្រហម ក៏ដូចជាប្រវត្តិសាស្ត្រនាពេលថ្មីៗរបស់កម្ពុជា។
មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ក្នុងនាមជាស្ថាប័នឈានមុខមួយក្នុងការធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរក្រហម បានបំពេញការងារស្រាវជ្រាវនិងជំរុញឲ្យមានការផ្សះផ្សានៅក្នុងស្រុកអន្លង់វែង។ ក្រៅពីមានទីស្នាក់ការកណ្តាលនៅរាជធានីភ្នំពេញ មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ក៏បានបង្កើតជាមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវនៅតាមបណ្តាខេត្តនានា។ ក្នុងនោះ អន្លង់វែង គឺជាទីតាំងដំបូងដែលមជ្ឈមណ្ឌលបានបង្កើតការិយាល័យស្រាវជ្រាវដំបូងបំផុត នោះគឺ «មជ្ឈមណ្ឌលសន្តិភាពអន្លង់វែង»។
មជ្ឈមណ្ឌលសន្តិភាពអន្លង់វែង បានចាប់បដិសន្ធិឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៤ ក្នុងគោលបំណងបន្តការស្រាវជ្រាវអំពីរបបខ្មែរក្រហមជាពិសេសប្រវត្តិសាស្ត្រនៃតំបន់អន្លង់វែងផ្ទាល់ ជំរុញឲ្យមានការផ្សះផ្សារវាងអតីតសមាជិកនិងអ្នករស់រានមានជីវិតនៃរបបខ្មែរក្រហមតាមរយៈវប្បធម៌សន្ទនារវាងក្រុមទាំងពីរ ក៏ដូចជាការដឹកនាំទស្សនកិច្ចសិក្សាទៅកាន់តំបន់នេះ។ មជ្ឈមណ្ឌលសន្តិភាពអន្លង់វែង ក៏បានធ្វើការយ៉ាងស្វិតស្វាញជាមួយនឹងក្រសួងទេសចរណ៍និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធនានា ដើម្បីថែរក្សាតំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏មានសារសំខាន់ទាំង១៤ទីតាំង ដែលរួមមាន ទីតាំងដុតសព ប៉ុល ពត, ទីតាំងកប់សព ប៉ុល ពត, ផ្ទះតាម៉ុក និងទីស្នាក់ការរបស់តាម៉ុក ជាដើម ក្នុងគោលបំណងអប់រំនិងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងរបស់ប្រជាជនជំនាន់ក្រោយ និងធានាថារបបឃោរឃៅនេះនឹងមិនកើតឡើងវិញជារៀងរហូត។
បណ្ឌិត លី សុខឃាង ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសន្តិភាពអន្លង់វែង បានបង្ហាញភាពសុទិដ្ឋិនិយមចំពោះកម្មវិធីថ្មើរជើងប្រវត្តិសាស្ត្រ និងកីឡាទេសចរណ៍អន្លង់វែងជារួម ព្រមទាំងសម្តែងនូវអំណរគុណចំពោះការគាំទ្ររបស់សំណាក់អាជ្ញាធរខេត្តឧត្តរមានជ័យនិងគណៈកម្មាធិការរៀបចំកម្មវិធី ដល់ការងាររបស់មជ្ឈមណ្ឌលសន្តិភាពអន្លង់វែង ក្នុងការអភិរក្សនិងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរក្រហម។ “ខ្ញុំបាទ និងមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា សូមសម្តែងនូវការគាំទ្រយ៉ាងមុតមាំចំពោះ ការផ្តួចផ្តើមសាងសង់វិមានឈ្នះ ឈ្នះ នៅក្នុងទឺកដីស្រុកអន្លង់វែងនេះ” លោកបានបញ្ជាក់បន្ថែម។
លោក ប្រយោជន៍ លោកគ្រូបង្រៀនមកពីខេត្តស៊ីសាកេត បានបង្ហាញចំណាប់អារម្មណ៍ពេញចិត្តចំពោះកម្មវិធីនេះ ដោយលើកឡើងថា ថ្មើរជើងនេះ “ពិតជាល្អ” ដោយសារតែយើងបានបង្កើតជា “វប្បធម៌ដ៏ប្រសើរ” រវាងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានិងថៃ ពីព្រោះថ្ងៃនេះយើងបាន “ដើរដើម្បីផ្លាស់ប្តូរវប្បធម៌, ដើរដើម្បីការសិក្សា, ដើរដើម្បីព្រះពុទ្ធសាសនា និងដើរដើម្បីកីឡា” ហើយនេះគឺជាសកម្មភាពជាទីប្រសើរសម្រាប់ប្រជាជនទាំងពីរប្រទេស។
បណ្ឌិត លី សុខឃាង ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសន្តិភាពអន្លង់វែង បានបង្ហាញភាពសុទិដ្ឋិនិយមចំពោះកម្មវិធីថ្មើរជើងប្រវត្តិសាស្ត្រ និងកីឡាទេសចរណ៍អន្លង់វែងជារួម ព្រមទាំងសម្តែងនូវអំណរគុណចំពោះការគាំទ្ររបស់សំណាក់អាជ្ញាធរខេត្តឧត្តរមានជ័យនិងគណៈកម្មាធិការរៀបចំកម្មវិធី ដល់ការងាររបស់មជ្ឈមណ្ឌលសន្តិភាពអន្លង់វែង ក្នុងការអភិរក្សនិងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរក្រហម។ “ខ្ញុំបាទ និងមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា សូមសម្តែងនូវការគាំទ្រយ៉ាងមុតមាំចំពោះ ការផ្តួចផ្តើមសាងសង់វិមានឈ្នះ ឈ្នះ នៅក្នុងទឺកដីស្រុកអន្លង់វែងនេះ” ។លោកបានបញ្ជាក់បន្ថែម។
លោក ឌី ថារ៉េន ម្ចាស់បទចម្រៀង “អន្លង់វែងស្នេហា” បង្ហាញអំពីសេចក្តីសោមនស្សជាពន់ពេកដែលបានមកដល់ទឹកដី ដែលលោកធ្លាប់តែច្រៀងរៀបរាប់នៅក្នុងបទចម្រៀង ព្រមទាំងត្រេកអរយ៉ាងក្រៃលែងដោយបានបង្ហើរសំនៀងជូនប្រជាជននៅក្នុងស្រុកនេះផ្ទាល់ស្តាប់កម្សាន្ត។ គួររម្លឹកថា “អន្លង់វែងស្នេហា” គឺជាបទចម្រៀងស្ថិតក្រោមកិច្ចផ្តួចផ្តើមរបស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ដោយមានការគាំទ្រតាមរយៈការចូលរួមចំណែកជាស្នាដៃនិពន្ធពីសំណាក់លោកគ្រូ ស៊ុំ សារឿន កវីជើងចាស់ដែលបាននិពន្ធទំនុកបទភ្លេងរាប់ពាន់បទនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ បទចម្រៀងនេះ និពន្ធឡើងជាពិសេសសម្រាប់ស្រុកអន្លង់វែង៕សរន