ដោយៈសុផល/ភ្នំពេញ៖ វិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី(AVI)បានសិក្សាស្រាវទៅលើគំរោងក្រុមហ៊ុនចិនធំៗនៅកម្ពុជា ហើយបានយល់ឃើញថាគម្រោងទាំងនេះ បានអំណោយផលដល់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពនៃសេដ្ឋកិច្ចជាតិនិងសង្គមនៅកម្ពុជា។
វិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ីបានសិក្សាស្រាវជ្រាវទៅលើក្រុមហ៊ុនចិននិងក្រុមហ៊ុនសហការវិនិយោគរួមគ្នារវាងចិននិងកម្ពុជា៦ធំៗនៅកម្ពុជាមានដូចជាក្រុមហ៊ុនសាងសង់ផ្លូវ ស្ពាន ធនាគារ ក្រុមហ៊ុនទំនិញរួចពន្ធ វារីអគ្គិសនី ដែលសុទ្ធសឹងជាក្រុមហ៊ុនដែលនាំមុខក្នុងវិស័យវិនិយោគនៅកម្ពុជា។
របាយការណ៍ស្រាវជ្រាវដែលចំណងជើងថា “អភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពនៃសហគ្រាសចិននៅកម្ពុជា”បានសន្មតឃើញថា ការវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុនចិនបានចូលរួមចំណែកក្នុងការអភិវឌ្ឍនៅកម្ពុជាតាមរយៈការលើកកម្ពស់ជីវភាព ការលើកស្ទួយសេដ្ឋកិច្ច កិច្ចការពារបរិស្ថាន ការងារសង្គម និងកិច្ចការមនុស្សធម៌ ដែលបានជួយកម្ពុជាកន្លងមកនេះ។
ទាក់ទងនឹងការស្រាវជ្រាវនេះលោកបណ្ឌិតកែវ ពិសិដ្ឋ ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលការសិក្សាការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពនៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី បានផ្តល់បទសម្ភាសន៍ ដល់សារពត៌មានរស្មីកម្ពុជា និងសារពត៌មានផ្សេងទៀតកាលពីពេលថ្មីៗនេះតាមវីដេអូខន់ហ្វ្រេន។
យោងតាមលោកបណ្ឌិតកែវ ពិសិដ្ឋ បានឱ្យដឹងថា៖ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់វិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ីដែលបានចាប់ផ្ដើមពីសីហា ដល់ខែតុលា បានសិក្សាទៅលើក្រុមហ៊ុនចិននិងក្រុមហ៊ុនសហការវិនិយោករួមគ្នារវាងចិននិងកម្ពុជាចំនួន៦ រួមមានក្រុមហ៊ុនវារីអគ្គីសនីសេសានក្រោម២ ក្រុមហ៊ុន China duty-free group ក្រុមហ៊ុន China Gezhouba Group Corporation , ធនាគារចិន Bank of China Phnom Penh Branch , ក្រុមហ៊ុន China road and bridge corporation និងក្រុមហ៊ុន Yunann construction Investment Holding Group ។ ក្នុងនោះក្រុមហ៊ុនវារីអគ្គីសនីសេសានក្រោម២ មាន China Huaneng Groupជាម្ចាស់ភាគហ៊ុនធំ និង ក្រុមហ៊ុនរ៉ូយ៉ាល់គ្រុបជាម្ចាស់ភាគហ៊ុនធំទីពីរ។
បើតាមលោកបណ្ឌិតបានឱ្យដឹងថា៖« ប្រទេសចិនគឺជាប្រទេសមួយដែលមានការវិនិយោគច្រើនជាងគេនៅកម្ពុជា បើគិតពីឆ្នាំ១៩៩៤ដល់ឆ្នាំ២០១៩ តួលេខទំហំវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុនចិនមានប្រមាណ១ភាគ៥ នៃចំនួនទឹកប្រាក់វិនិយោគសរុបនៅកម្ពុជា។បន្ទាប់ពីប្រទេសចិន គីក្រុមហ៊ុនវិនិយោគដែលមកពីសាធារណៈរដ្ឋកូរ៉េ អង់គ្លេស ម៉ាឡេស៊ីជប៉ុន និង វៀតណាម» ។
លោកបណ្ឌិតកែវ ពិសិដ្ឋ បានមានប្រសាសន៏ឱ្យដឹងថា ខ្លឹមសាររបាយការណ៍ដែលក្រុមការងារលោកបានសរសេរឡើងគឺផ្តោតសំខាន់លើដំណើរការប្រតិបត្តិការការវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុនចិននៅកម្ពុជាវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាននិងផ្ដោតលើវិធានការកាត់បន្ថយការប៉ះពាល់សង្គមនិងបរិស្ថាន ការដោះស្រាយជម្លោះ ដោយខាងក្រុមប្រឹក្សាសង្កេតថាតើក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ បានធ្វើអ្វីខ្លះដល់ការចូលរួមការកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថានអេកូឡូស៊ី ហើយចំណុចសំខាន់មួយទៀតគឺ ចង់ដឹងពីការយល់ឃើញរបស់មហាជនទូទៅពាក់ព័ន្ធនឹងការវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុនចិននៅកម្ពុជា។
លោកបណ្ឌិតបានរៀបរាប់ប្រាប់សារព៌ត៏មានផងដែរថា ក្នុងរយៈពេលស្រាវជ្រាវនេះក្រុមការងារស្រាវជ្រាវបានចុះសិក្សាដល់ទីតាំងរបស់ក្រុមហ៊ុនវារីអគ្គីសនីសេសានក្រោម២ និង សាកសួរពីប្រភពដែលពាក់ព័ន្ធ មានប្រជាជន អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ថាតើក្រុមហ៊ុនបានដោះស្រាយបញ្ហានានាប្រកបដោយសន្តិវិធី និងផលប៉ះពាល់ផ្សេងៗតាមរបៀបណា?
លោកបណ្ឌិត បានគូសបញ្ជាក់ថាបន្ទាប់ពីធ្វើការស្រាវជ្រាវឃើញក្រុមហ៊ុនវារីអគ្គីសនីសេសានក្រោម២ មានយន្តការច្បាស់លាស់ក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះជាមួយប្រជាជន ដោយភាគច្រើនផ្ដល់សិទ្ធអំណាចក្នុងការសិក្សា ក្នុងការវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់បរិស្ថានទៅតាមក្រសួងបរិស្ថានពោលជម្លោះភាគច្រើនបានដោះស្រាយចរចាគ្នាបានច្រើនពីមួយដំណាក់កាលទៅមួយដំណាក់កាល។ចំណែកប្រជាពលរដ្ឋមានការយល់ស្របចំពោះសំណងនិងពេញចិត្តចំពោះដំណោះស្រាយដែលក្រុមហ៊ុនផ្ដល់ជូន។
លោកបានសង្គត់ធ្ងន់ផងដែរថា បើក្រឡេកទៅមើលពីប្រយោជន៍ធំវិញ ការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីពិតជាបានចូលរួមជាប្រយោជន៍ដល់សង្គមជាតិទាំងមូល ពោលក្រុមហ៊ុនទាំងនោះបានចូលរួមចំណែកអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមតាមទៅលទ្ធភាព និងផ្នែកផ្សេងៗគ្នា។
ជាការព្យាករណ៍សម្រាប់ថ្ងៃអនាគត លោកបណ្ឌិត កែវ ពិសិដ្ឋ ដែលជាប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលការសិក្សាការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពនៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ីយល់ឃើញថា តួនាទីនឹងទស្សនៈវិស័យរបស់ក្រុមហ៊ុនចិននៅកម្ពុជា គឺមានតួនាទីជាអ្នកនាំមុខដល់ការវិនិយោគផ្សេងៗក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។វិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ីសង្ឃឹមថា ថ្ងៃអនាគតក្រុមហ៊ុនចិននឹងបន្តជំរុញការការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពនិងបន្តកិច្ចការពារបរិស្ថានដោះស្រាយបញ្ហាសង្គមនិងមនុស្សធម៌ឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើងថែមទៀត៕Ph