ភ្នំពេញ៖នៅថ្ងៃ១ខែកុម្ពៈនៅក្នុងរដ្ឋប្រហារមួយយោធាមីយ៉ានម៉ាបានដណ្ដើមអំណាចបានសម្រេចរួចបានចាប់ខ្លួនលោកស្រីAungSanSuuKyiនិងមន្ត្រីអក្សរសាស្ត្រដទៃទៀត។អ្នកផ្សព្វផ្សាយនៅប៉ុស្ដ៍ទូរ ទស្សន៍មួយទទួលបានការគាំទ្រពីខាងយោធាបានប្រកាសថាឧត្តមសេនីយ៍យោធាថ្នាក់កំពូលនិងត្រួត ត្រាប្រទេសមួយនេះ។
នៅក្រោយការប្រកួតប្រជែងនយោបាយភូមិសាស្ត្រដ៏ខ្លាំងខ្លា រដ្ឋប្រហារនៅប្រទេសមីយ៉ានម៉ាបាន បង្ហា ញពីភាពខុសគ្នានៃយុទ្ធសាស្ត្រការទូតរបស់ប្រទេសចិន និងសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏ដូចជាបានរុញច្រានប្រទេសមីយ៉ានម៉ាទៅដល់ការប្រកួតប្រែងដំណែងថ្នាក់ដឹកនាំពិភពលោក។
សហរដ្ឋអាមេរិកកំណត់ឥរិយាបថរបស់ខ្លួនចំពោះមីយ៉ាន់ម៉ាដូចជាការលើកកម្ពស់លទ្ធិប្រជាធិបតេ យ្យនិងសិទ្ធិមនុស្ស។ប្រទេសចិនបានអនុវត្តនូវគោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសដទៃនិងវិនិយោគលើផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចនិងយុទ្ធសាស្ត្រ។ចំពោះការធ្វើរដ្ឋប្រហាររបស់មីយ៉ានម៉ាធ្វើឱ្យការឆ្លើយតបរវាងប្រទេសចិន និងសហរដ្ឋអាមេរិចមានការខ្វែងគ្នា។ប្រធានាធិបតីអា មេរិក Joe Biden ទទូចដល់យោធាមីយ៉ាន់ម៉ាឱ្យប្រគល់អំណាច ព្រមទាំងលើកឡើងលទ្ធភាពនៃការដាក់ទណ្ឌកម្ម។ Joe Biden បាននិយាយថាគាត់នឹងទាក់ទងជាមួយដៃគូដែលពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងតំបន់។កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនេះនឹងសាកល្បងការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់លោកក្នុងការកោះប្រជុំសម្ព័ន្ធ មិត្តប្រជាធិបតេយ្យនៅទូទាំងពិភពលោក។ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកបានចាត់ថ្នាក់ព្រឹត្តិការ ណ៍នេះជាផ្លូវការនៅមីយ៉ាន់ម៉ាថាជារដ្ឋប្រហារ។
ប្រទេសចិនបានសម្តែងពីក្ដីសង្ឃឹម ថាភាគីទាំងអស់នឹងដោះស្រាយភាពខ្វែងគំនិតរបស់ពួកគេឱ្យ បានត្រឹមត្រូវ។អ្នកជំនាញចិនស៊ុនយុននៅមជ្ឈមណ្ឌល Stimson Center ដែលជាក្រុមប្រឹក្សាយោ បល់មួយនៅវ៉ាស៊ីនតោន បាននិយាយថា យុទ្ធសាស្ត្ររបស់ប្រទេសចិន គឺ “ពួកយើងសហការជាមួយអ្នកណាដែលឡើងកាន់អំណាច” ។ លោកស្រីបានហោះយុទ្ធសាស្ត្រនេះថា«ភាពបត់បែនខាងសីល ធម៌»របស់ប្រទេសចិន។សម្រាប់ប្រទេសចិន មីយ៉ានម៉ាដែលជាប្រទេសជិតខាង គឺជាច្រកមួយនៃយុទ្ធសាស្ត្រគ្រួសារដែលសំដៅទៅរកមហាសមុទ្រឥណ្ឌាហើយ វាក៏ជាប្រភពមួយនៃប្រភពធនធានដូចជារ៉ែ ឈើ និងប្រភពធនធានផ្សេងទៀតផងដែរ។ បំពង់បង្ហូរប្រេងនិងឧស្ម័នរបស់ប្រទេសចិន បានបក់បោកឆ្លងកាត់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ពីខេត្តយូណានរហូតដល់ឈូងសមុទ្របឹងហ្គាល់។ ទីក្រុងប៉េកាំងសង្ឃឹមថានឹងប្រែក្លាយផ្លូវនេះទៅជាច្រកសេដ្ឋកិច្ចឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយដែលភ្ជាប់ដោយផ្លូវថ្នល់និងផ្លូវដែក។សម្រាប់ទីក្រុង Washington មន្ត្រីនៃសហរដ្ឋអាមេរិកបានមើលឃើញឱកាសនេះ ដើម្បីប្រែក្លាយមីយ៉ាន់ម៉ាទៅជាដៃគូសហការ ធ្វើឱ្យប្រជាធិបតេយ្យបានជ័យជំនះ និងធ្វើឱ្យឥទ្ធិពលក្នុងតំបន់របស់ចិនមានការចុះខ្សោយ។
យោងតាមលោក Daniel Russel អ្នកជំនាញជាន់ខ្ពស់ស្តីពីបញ្ហាអាស៊ីនៅក្នុងក្រសួងការបរទេសនិងសេតវិមាននៅរដ្ឋបាល Barack Obama និង រដ្ឋបាល Donald Trump បាននិយាយថា៖”រដ្ឋការថ្មីរបស់លោកJoeBidenនឹងត្រូវប្រឈមមុខនឹងវិបត្តិទ្វេដង៖ជាដំបូង,ទណ្ឌកម្មបន្ថែមដែលដាក់ដោយសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងមានឥទ្ធិពលតិចតួចទៅលើយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាហើយវិធានការណ៍ឯកតោភាគីរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងមិនមានឥទ្ធិពលអ្វីដល់យោធាមីយ៉ាន់ម៉ាឡើយ”។Russelបានបន្ថែមថា៖”ប្រទេសចិននៅតែបន្តខិតខំពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួននៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ “។
កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់អាមេរិកក្នុងការរុញច្រានមីយ៉ាន់ម៉ាឱ្យបានចេញពីការគ្រប់គ្រងរបស់យោធាបានចាប់ផ្តើមនៅពេលលោកស្រី Hillary Clinton ឡើងជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក។ ឆ្នាំ២០០៩លោកស្រី Hillaryបានបញ្ជូនលោកKurt Campbell ទៅប្រទេសមីយ៉ាម៉ា។លោកKurt Campbellធ្លាប់ធ្វើការជាអនុប្រធានជាន់ខ្ពស់របស់លោកស្រីហ៊ីលឡារី នៅក្រសួងការបរទេសទទួលបន្ទុកកិច្ច ការអាស៊ី និងបច្ចុប្បន្ន លោកសិ្ថតក្រោមក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិរបស់លោក Joe Biden មានឋានៈជាអ្នកជំនាញជាន់ខ្ពស់លើបញ្ហាអាស៊ី។
ក្នុងអំឡុងពេលទស្សនកិច្ចរបស់លោកនៅប្រទេសមីយ៉ានម៉ាលោក Campbellបានចូលជួប លោក ស្រី Aung San Suu Kyi ហើយបានប្រកាសថាសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវទំនាក់ ទំនងជាមួយរដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ា ប្រសិនបើសហការគ្នាទៅវិញទៅមក។
លោកស្រី Aung San Suu Kyi បានឈ្នះរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាពសម្រាប់ការលើកកម្ពស់លទ្ធិប្រជា ធិបតេយ្យរបស់គាត់។តាំងពីដំបូង សហរដ្ឋអាមេរិចធ្វើប្រតិបត្តិការនេះ គឺជាហានិភ័យដោយចេតនា។ បន្ទាប់ពីលោកស្រីAung San Suu Kyi ត្រូវបានដោះលែងពីការឃុំខ្លួននៅក្នុងផ្ទះព្រមទាំងទទួលបា ន តំណែងជាអ្នកនយោបាយ ក្នុងឆ្នាំ២០១១ លោកស្រី Hillary បានធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសមីយ៉ានម៉ា។លោកស្រី Hillary ប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការនិយាយអំពីមីយ៉ាន់ម៉ាពីព្រោះសហរដ្ឋ អាមេរិក យល់ថា មីយ៉ាន់ម៉ា ជាការដាក់ឈ្មោះរបស់យោធាមីយ៉ានម៉ា ពី Burma ។មួយឆ្នាំក្រោយមក គឺនៅឆ្នាំ២០១២ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ដែលទើបឡើងកាន់តំណែងថ្មីៗ បានធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ក្លាយជាជនទីមួយដែលបានធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា នៃសហរដ្ឋអាមេរិក។
ការពឹងផ្អែកជម្លោះជាង១០ឆ្នាំកន្លងមក ទំនាក់ទំនងរវាងចិននិងមីយ៉ាន់ម៉ាបានប្រឆាំងនឹងការសាកល្បងនៃការផ្លាស់ប្តូរនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសទាំងពីរ។ ជាមួយនឹងការធ្វើរដ្ឋប្រហាររបស់យោធាជាបន្តបន្ទាប់និងកំណត់ត្រានៃការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា បានធ្វើឱ្យប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាឃ្លាតឆ្ងាយពីសង្គមអន្តរជាតិ និងបានខិតទៅជិតប្រទេសចិនបន្តិចម្តងៗ ។បណ្តាប្រទេសនៅលោកខាងលិចបានដាក់ទណ្ឌកម្មយ៉ាងទូលំទូលាយលើប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដោយហាមឃាត់មិនឱ្យមានការវិនិយោគពាណិជ្ជកម្មនិងការធ្វើដំណើរផ្សេងៗ ដែលទាក់ទងនឹងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។ រដ្ឋាភិបាលចិនបានបំពេញចន្លោះនេះយ៉ាងឆាប់រហ័សដោយវិនិយោគក្នុងការទាញយកធនធាននិងវិស័យផ្សេងទៀតដើម្បីពង្រឹងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ព្រមទាំងក្លាយជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏សំខាន់របស់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។
សមាជិកនៃគណបក្សនយោបាយមីយ៉ាន់ម៉ាធ្លាប់បានធ្វើដំណើរកម្សាន្តនៅប្រទេសចិនជាច្រើនលើកផងដែរ ដែលក្នុងនោះមានលោកស្រី Sandar Minដែលជាសមាជិកក្នុងគណបក្សនយោបាយNational League for Democracy របស់លោកស្រី Aung San Suu Kyi ។ លោកស្រី Sandar Min បាននិយាយថាចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១២ លោកស្រីបានធ្វើទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសចិនចំនួន ៥ លើកព្រមទាំងបានស្វែងយល់អំពីការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌របស់ប្រទេសចិនការកសាងឡើងវិញនូវការរញ្ជួយដីនិងប្រធានបទជាច្រើនទៀត។លោកស្រីបាននិយាយថាសមាជិករាប់រយនាក់ផ្សេងទៀតនៃសម្ព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យក៏បានធ្វើដំណើរស្រដៀងគ្នាទៅប្រទេសចិនដែរ។
យោងតាមទិន្នន័យពីវីទ្យាស្ថាននយោបាយនិងយុទ្ធសាស្ត្រ( Institute for Strategy and Policy) ស្ថិតក្នុងទីស្នាក់ការនៅទីក្រុងYangon ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៣ មកប្រទេសចិនបានចេញសារអញ្ជើញមកទស្សនាប្រទេសចិន ទៅដល់ឥស្សរជននយោបាយនៅមីយ៉ាន់ម៉ា មេដឹកនាំសាសនា សមាជិកនៃក្រុមសង្គមស៊ីវិលនិងអ្នកសារព័ត៌មានចំនួន ១.០០០ នាក់។
ការបោះឆ្នោតជាលើកដំបូងក្នុងរយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍របស់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ក្នុងឆ្នាំ២០១៥ រដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយយគណបក្ស NLD ដែលដឹកនាំដោយលោកស្រី Aung San Suu Kyi និងយោធាត្រូវរក្សានូវការគ្រប់គ្រងលើវិស័យសំខាន់ៗដែលបង្កើតជារចនាសម្ព័ន្ធការបែងចែកអំណាចមិនស្ថិតស្ថេរមួយ។
ខែ សីហា ឆ្នាំ ២០១៦ លោកស្រី Aung San Suu Kyi បន្ទាប់ពីការឡើងកាន់អំណាចមក លើកដំបូងធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចនៅទីក្រុង ប៉េកាំង ប្រទេសចិន ។ “នេះគឺជា ការបញ្ជូនសញ្ញាច្បាស់លាស់មួយថា ប្រទេសចិនជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមកតែងតែជឿថាគណបក្សNLD ត្រូវបានគាំទ្រដោយលោកខាងលិច ឬជាអាយ៉ងរបស់លោកខាងលិច ប៉ុន្តែគណបក្ស NLD មិនងាកទៅរកលោកខាងលិចទាំងស្រុងនោះទេ”។នេះជាសម្តីរបស់លោក Henry M. Jackson នៃសាលាសិក្សាស្រាវជ្រាវអន្តរជាតិ។
ក្រោយបន្ទាប់មក នៅពេលលោកស្រី Aung San Suu Kyi បានធ្វើទស្សនកិច្ចផ្លូវការជាលើកដំបូងទៅកាន់សេតវិមាន និងជួបលោកប្រធានាធិបតី Barack Obama លោក ស្រី Aung San Suu Kyi បានប្រឈមនឹងបញ្ហាថាតើសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងដកទណ្ឌកម្មដែលដាក់លោកស្រី Aung San Suu Kyi ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារជាង ១០ ឆ្នាំនិងគាបសង្កត់ប្រជាធិបតេយ្យក្នុងរយៈពេលវែងឬ?
នៅក្នុងរដ្ឋបាល Barack Obama ជម្លោះបានកើតឡើងរវាងអ្នកតស៊ូមតិផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនិងជំនួយការសេតវិមាននិងអ្នកជំនាញលើបញ្ហាអាស៊ីបូព៌ា ពីមុនគិតថាយោធានៃប្រទេសមីយ៉ានម៉ាអនុវត្តមិនទាន់បានគ្រប់គ្រាន់ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នបានឃើញពីឱកាសនៃការកែប្រែ។អ្នកដែលរិះគន់អាមេរិកឱ្យដកទណ្ឌកម្មទាំងអស់ចេញ រួមមាននាយកកិច្ចការសិទ្ធិមនុស្សនៃក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋTom Malinowski បច្ចុប្បន្នគាត់ជាសមាជិកសភាប្រជាធិបតេយ្យនៅរដ្ឋ NewJersey ព្រមទាំងជាឯកអគ្គរដ្ឋទូត សហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅអង្គការសហប្រជាជាតិ Samantha Power គាត់ត្រូវបានលោកJoe Biden តែងតាំងជានាយកនៃទីភ្នាក់ងារអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ (Agency for International Development) ។ ពួកគាត់និយាយថា នេះអាចនឹងជាវិធីសាស្ត្រមួយដែលអាចធ្វើឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិកបាត់បង់ឥទ្ធិពលផ្នែកយោធា៕
លោកអូបាម៉ាមានសុទិដ្ឋិនិយមបានបញ្ចប់ការដាក់ទណ្ឌកម្មជាច្រើននិងបានដកបម្រាមលើជំនួយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ។នៅក្នុងជំនួបជាមួយលោកស្រីអ៊ុងសានស៊ូជីពេលនោះអនុប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកលោកបៃដិនបានស្វាគមន៍ការរីកចម្រើនរបស់មីយ៉ាន់ម៉ាក្នុងការបង្កើតប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យហើយបានពិភាក្សាពីទស្សនវិស័យសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែលលោកសង្ឃឹមថានឹងលេចចេញបន្ទាប់ពីការសម្រេចចិត្តរបស់អូបាម៉ា។
ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំដំបូងនៃរដ្ឋបាលរបស់លោកស្រី លោកស្រីអ៊ុងសានស៊ូជីបានផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ភាគច្រើនទៅលើការដោះស្រាយទំនាស់ជនជាតិភាគតិច ហើយ ក្នុងន័យនេះប្រទេសចិនគឺជាដៃគូសំខាន់។ ប្រទេសចិនមានទំនាក់ទំនងជាមួយក្រុមប្រដាប់អាវុធជនជាតិភាគតិចនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។នៅឆ្នាំ ២០១៧ យោធាមីយ៉ាន់ម៉ាបានចាប់ផ្តើមប្រតិបត្តិការយោធាដ៏ឃោរឃៅមួយប្រឆាំងនឹងជនជាតិភាគតិចមូស្លីមរ៉ូហ៊ីងយ៉ារបស់ប្រទេសនេះ។បុរស ស្ត្រី និងកុមារជាង៧៤ ម៉ឺននាក់បានភៀសខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសបង់ក្លាដែសដែលនៅជិតខាងហើយបានប្រាប់អំពីការជួបរបស់ពួកគេជាមួយនឹងការបាញ់ប្រហារដ៏ធំនិងការរំលោភដោយទាហាន។ លោកស្រី អ៊ុង សានស៊ូជី ស្ងាត់ស្ងៀម។
សហរដ្ឋអាមេរិកប្រឈមនឹងបញ្ហាជាថ្មីម្តងទៀត។ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកTrumpមន្ត្រីអាមេរិកមួយចំនួនចង់រក្សាទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយមីយ៉ាន់ម៉ា។ទោះយ៉ាងណាមនុស្សជាច្រើនជឿជាក់ថាការខកខានរបស់លោកស្រីអ៊ុងសានស៊ូជីក្នុងការថ្កោលទោសចំពោះអំពើហឹង្សាប្រឆាំងនឹងជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ាបានធ្វើឱ្យគាត់ក្លាយជាមនុស្សដែលមិនអាចស្គាល់បានដែលនាំឱ្យមានស្ថានភាពស្មុគស្មាញនៅក្នុងសកម្មភាពដើម្បីលើកទឹកចិត្តដល់ប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យនៅមីយ៉ាន់ម៉ា។
លោក Derek Mitchellដែលជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាពីឆ្នាំ២០១២ដល់ឆ្នាំ២០១៦បាននិយាយថាពួកគេត្រូវបានរារាំងដោយបញ្ហារ៉ូហ៊ីងយ៉ា។ ឥឡូវគាត់ជាប្រធានវិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ។សមាជិកសភានិងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកឆ្លើយតបយ៉ាងខ្លាំង។លោកមីតឆែលបាននិយាយថាការខកខានមិនបានរក្សាទំនាក់ទំនងការទូតឱ្យជិតស្និទ្ធជាងនេះបានត្រូវគេដាក់បន្ទុក។ លោកបន្តថាទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរកាន់តែយ៉ាប់យ៉ឺន។
ក្នុងរូបភាពនៅពេលមីយ៉ាន់ម៉ាបើកទៅកាន់លោកខាងលិចមនុស្សជាច្រើនជឿជាក់ថាប្រទេសនេះនឹងក្លាយជាទីផ្សារថ្មីក្តៅសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនអាមេរិក។រដ្ឋបាលអូបាម៉ាធ្លាប់សង្ឃឹមថាការដកទណ្ឌកម្មនឹងបើកផ្លូវសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកចាប់ផ្តើមវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ានិងផ្តល់ការកែទម្រង់ប្រជាធិបតេយ្យបន្ថែមទៀត។ទោះយ៉ាងណាក្រុមហ៊ុនលោកខាងលិចមិនបានធ្វើឱ្យមានការរីកចម្រើនច្រើនទេដំបូងឡើយដោយសារតែកំណែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចយឺតនិងបរិយាកាសបទប្បញ្ញត្តិមិនអំណោយផលហើយក្រោយមកដោយសារវិបត្តិរ៉ូហ៊ីងយ៉ាដែលនាំឱ្យមានហានិភ័យគួរឱ្យទុកចិត្តនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាហើយអាចបង្កឱ្យមានការដាក់ទណ្ឌកម្មឡើងវិញ។ផ្ទុយទៅវិញការវិនិយោគភាគច្រើនបានមកពីប្រទេសចិននិងបណ្តាប្រទេសអាស៊ីផ្សេងទៀតរួមមានជប៉ុនឥណ្ឌានិងកូរ៉េខាងត្បូង។
នៅមីយ៉ាន់ម៉ាជំនួយការរបស់លោកស្រីអ៊ុងសានស៊ូជីបានប្រាប់ឯកអគ្គរដ្ឋទូតលោកខាងលិចថាការដាក់សម្ពាធមកលើប្រទេសបានធ្វើឱ្យប្រទេសនេះខិតទៅជិតប្រទេសចិន។ មុនពេលនោះរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំងបានសម្តែងការគាំទ្ររបស់ខ្លួនដល់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាហើយបានរារាំងបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិចមិនឲ្យអនុម័តសេចក្តីសម្រេចចិត្តមួយនៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិដែលអំពាវនាវឲ្យបញ្ឈប់អំពើហិង្សាលើជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា។ទីបំផុតក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មិនជាប់កាតព្វកិច្ច។
ការិយាល័យរបស់លោកស្រីអ៊ុងសានស៊ូជីធ្លាប់បានថ្លែងអំណរគុណចំពោះអ្នកទាំងឡាយណាដែលប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យដូចការសរសើរប្រទេសចិន។កាលពីខែមករាឆ្នាំមុនមេដឹកនាំចិនបានធ្វើទស្សនកិច្ចប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាហើយនេះជាដំណើរទស្សនកិច្ចលើកដំបូងទៅកាន់ប្រទេសនេះដោយប្រមុខរដ្ឋចិនក្នុងរយៈពេល ២០ ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។ ប្រទេសចិនបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងជាបន្តបន្ទាប់ដើម្បីបើកដំណើរការច្រករបៀងសេដ្ឋកិច្ចចិន-មីយ៉ាន់ម៉ាដែលជាកញ្ចប់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មនិងថាមពលដែលមានទំហំទឹកប្រាក់រាប់ពាន់លានដុល្លារ។ក្នុងអាណត្តិទី១ក្រោមការដឹកនាំរបស់របស់លោកស្រីអ៊ុងសានស៊ូជីប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាបានកាត់បន្ថយគម្រោងកំពង់ផែមួយដែលមានសារៈសំខាន់ចំពោះផលប្រយោជន៍របស់ចិននិងមិនបានអនុម័តគំនិតផ្តួចផ្តើមទ្រង់ទ្រាយធំដទៃទៀតភ្លាមៗទេ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយការវិនិយោគតូចៗនៅក្នុងវិស័យរុករករ៉ែនិងថាមពលមានការរីកចម្រើន។
កំណត់ត្រាតាមដានការវិនិយោគរបស់វិទ្យាស្ថានយុទ្ធសាស្ត្រនិងគោលនយោបាយដែលមានទីស្នាក់ការកណ្តាលនៅទីក្រុងយ៉ាំងហ្គោនបង្ហាញថាយ៉ាងហោចណាស់មានគម្រោងចំនួន៣៤ដែលគាំទ្រដោយចិននៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាដែលមានទំហំសរុបប្រមាណ២៤ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកហើយកំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលអភិវឌ្ឍន៍ផ្សេងៗគ្នារួមមានរ៉ែមាសនិង គម្រោងវារីអគ្គិសនី។
កាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំមុនគណបក្សរបស់លោកស្រី អ៊ុង សានស៊ូជី បានឈ្នះអាណត្តិទី២ដោយសម្លេងលើសលប់ហើយជាបរាជ័យដ៏អាក់អន់ចិត្តសម្រាប់ក្រុមប្រឆាំងដែលគាំទ្រដោយយោធា។យោធាបានចោទប្រកាន់ការលួចបន្លំសន្លឹកឆ្នោត។នៅថ្ងៃទី១ខែកុម្ភៈយោធាបានធ្វើរដ្ឋប្រហារមុនពេលសភាបើកកិច្ចប្រជុំលើកដំបូងចាប់តាំងពីការបោះឆ្នោតបោះឆ្នោតដូចបានគ្រោងទុក។
Gregory Poling អ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់នៅមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាយុទ្ធសាស្ត្រនិងអន្តរជាតិ បាននិយាយថា៖រដ្ឋបាលអូបាម៉ាគឺត្រឹមត្រូវក្នុងការបង្កើតការលើកទឹកចិត្តដល់មីយ៉ាន់ម៉ាដើម្បីបន្តបើកចំហ។ លោកថាបញ្ហានៅពេលនោះគឺឥទ្ធិពលរបស់វ៉ាស៊ីនតោននៅមានកម្រិតហើយវានៅតែជារឿងដដែល៕Ph
ប្រភពៈBy Niharika Manthanwarren P. Photo by Strobel/Feliz Solomon
