​ប្រែ​សម្រួល : កញ្ញា​ដា​លី​ស (​ដេល្លី​ម៉េល​) ៖ មេដឹកនាំ​និង​មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់​រាប់សិប​នាក់​មកពី​បណ្តា​ប្រទេស​អារ៉ាប់​និង​អ៊ីស្លាម​បាន​ព្រមាន​កាលពី​ថ្ងៃអាទិត្យ​ទី​១២​កុម្ភៈ​ថា​សកម្មភាព​របស់​អ៊ីស្រាអែល​​នៅក្នុង​ទីក្រុង​ហ្ស៊េ​រុយ​សាឡិ​ម​និង​តំបន់​ដែល​ខ្លួន​កាន់កាប់​វេស​ប៊ែង​អាច​ធ្វើឱ្យ​ចលាចល​ក្នុង​តំបន់​កាន់តែ​អាក្រក់ ខណៈ​អំពើហិង្សា​បាន​កើន​ឡើង​រវាង​អ៊ីស្រាអែល​និង​ប៉ាឡេ​ស្ទីន​។​

​កិច្ចប្រជុំ​នៅ​ទីក្រុង​គែរ​កាលពី​ថ្ងៃអាទិត្យ​ត្រូវបាន​រៀបចំឡើង​ដោយ​សម្ពន្ធ​អារ៉ាប់ និង​មាន​ការចូលរួម​ដោយ​ប្រធានាធិបតី អាប់ឌែល ហ្វាត​តា អែល​ស៊ី​ស​ស៊ី (Abdel Fattah el-Sissi) នៃ​ប្រទេស​អេ​ហ្ស៊ី​ប ស្តេច​អាប់​ឌុល​ឡា​ទី​២ (Abdullah II)​នៃ​ប្រទេស​ហ្ស៊កដានី និង​ប្រធានាធិបតី​ប៉ាឡេ​ស្ទីន លោក ម៉ា​ម៉ូត អាប់​បាស (Mahmoud Abbas)​រួម​ជាមួយ​រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេស​​និង​មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់​ជាច្រើនរូប​ទៀត​។​

​មេដឹកនាំ​នៅ​ក្នុង​កិច្ចប្រជុំ​នេះ​បាន​ថ្កោលទោស “​វិធានការ​ឯកតោភាគី​” របស់​អ៊ីស្រាអែល​នៅក្នុង​ទីក្រុង​ហ្ស៊េ​រុយ​សាឡិ​ម​និង​តំបន់​វេស​ប៊ែង​នៅក្នុង​សេចក្តីថ្លែងការណ៍​មួយ​រួមទាំង​ការរុះរើ​ផ្ទះ​និង​ការពង្រីក​​ការតាំង​ទី​លំនៅ​។​

​ពួកគេ​ក៏​បាន​ថ្កោលទោស​ផងដែរ​ចំពោះ​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​របស់​មន្ត្រី​អ៊ីស្រាអែល​ទៅកាន់​ទីតាំង​ដ៏​បរិសុទ្ធ​ដែល​ប្រទាញប្រទង់​គ្នា​ក្នុង​ទីក្រុង​ហ្ស៊េ​រុយ​សាឡិម​ដែល​ជា​កន្លែង​ពិសិដ្ឋ​សម្រាប់​ទាំង​ជនជាតិជ្វី​ហ្វ​និង​​មូស្លីម ហើយ​ជារឿយៗ​ជា​ចំណុចកណ្តាល​នៃ​ភាពចលាចល​របស់​អ៊ីស្រាអែល​និង​ប៉ាឡេ​ស្ទីន​។​

​មិនទាន់​មាន​ការអត្ថាធិប្បាយ​ភ្លាមៗ​ពី​រដ្ឋាភិបាល​អ៊ីស្រាអែល​នោះទេ​។​

​ក្រុម​មន្ត្រី​ក៏​បាន​សម្តែង​ការគាំទ្រ​ចំពោះ​តួនាទី​របស់​ហ្ស៊កដានី​ក្នុងនាម​ជា​អ្នកថែរក្សា​វិហារ​អ៊ីស្លាម​អាល់​អាក់​សា (Al-Aqsa) ជា​កន្លែង​ដ៏​ពិសិដ្ឋ​បំផុត​ទី​បី​នៅក្នុង​សាសនា​អ៊ីស្លាម​ផងដែរ​។​

​វិហារ​អ៊ីស្លាម​នេះ​ត្រូវបាន​សាងសង់​នៅលើ​កំពូលភ្នំ​ក្នុង​ទីក្រុង​ចាស់​នៃ​ក្រុង​ហ្ស៊េ​រុយ​សាឡិម ជា​កន្លែង​ពិសិដ្ឋ​បំផុត​សម្រាប់​ជនជាតិជ្វី​ហ្វ ដែល​ហៅ​វា​ថា​ជា​ប្រាសាទភ្នំ​ដោយសារ​តែ​វា​ជា​ទីតាំង​នៃ​ប្រាសាទ​​របស់​ជនជាតិជ្វី​ហ្វ​ក្នុង​សម័យបុរាណ​។​

​តាំង​ពី​អ៊ីស្រាអែល​បាន​ដណ្តើមយក​ទីតាំង​នេះ​ក្នុង​ឆ្នាំ​១៩៦៧ ជនជាតិជ្វី​ហ្វ​ត្រូវបាន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ចូល​ទស្សនា ប៉ុន្តែ​មិន​អធិស្ឋាន​នៅ​ទីនោះ​ទេ​។ អ៊ីស្រាអែល​ទាមទារ​យក​ទីក្រុង​ហ្ស៊េ​រុយ​សាឡិម​ទាំងមូល​ជា​រដ្ឋធា​នីមិ​ន​មាន​ការបែងចែក ខណៈ​ប៉ាឡេ​ស្ទីន​ចង់បាន​ទីក្រុង​ហ្ស៊េ​រុយ​សាឡិម​ខាងកើត​ជា​រដ្ឋធានី​នៃ​រដ្ឋ​អនាគត​របស់​ខ្លួន​។​

​លោក អែល ស៊ី​ស​ស៊ី បាន​ព្រមាន​ពី​ផលប៉ះពាល់​យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ​នៃ​វិធានការ​របស់​អ៊ីស្រាអែល​ក្នុង​ការផ្លាស់ប្តូរ​ស្ថានភាព​បច្ចុប្បន្ន​នៃ​ទីតាំង​វិហារ​នេះ ដោយ​និយាយថា វិធានការ​ទាំងនោះ​នឹង “​ជះ​ឥទ្ធិពល​អវិជ្ជមាន​” លើ​ការចរចា​នាពេល​អនាគត ដើម្បី​ដោះស្រាយ​ជម្លោះ​អ៊ីស្រាអែល​និង​ប៉ាឡេ​ស្ទីន​។​

​លោក​បាន​និយាយថា វិធានការ​បែប​នេះ​នឹង​រារាំង​ដល់​ការស្វែងរក​ដំណោះស្រាយ​រដ្ឋ​ពីរ​ចំពោះ​ជម្លោះ ដែល​នឹង​ធ្វើឱ្យ “​ភាគី​ទាំងពីរ​និង​មជ្ឈិមបូព៌ា​ទាំងមូល​មាន​ជម្រើស​ដ៏​លំបាក​និង​ធ្ងន់ធ្ងរ​”​។​

​លោក អា​ម៉េត អាំ​ប៊ុល ហ្គេ​អ៊ីត (Ahmed Aboul-Gheit) អគ្គលេខាធិការ​នៃ​អង្គការ Pan-Arab ក៏​បាន​ព្រមាន​ដែរ​ថា ការប៉ុនប៉ង​បំបែក​វិហារ​អ៊ីស្លាម​អាល់​អាក់​សា​និង​លុបបំបាត់​អត្តសញ្ញាណ​អារ៉ាប់​និង​អ៊ីស្លាម “​នឹង​បង្កចលាចល​និង​អំពើ​ហិង្សា​គ្មាន​ទីបញ្ចប់​”​។​

​លោក​អាប់​បា​ស ប្រធានាធិបតី​ប៉ាឡេ​ស្ទីន បាន​និយាយថា រដ្ឋបាល​របស់​លោក​នឹង​ងាក​ទៅរក​អង្គការសហប្រជាជាតិ​និង​ទីភ្នាក់ងារ​របស់​អ​.​ស​.​ប ហើយ​ទាមទារ​សេចក្តីសម្រេចចិត្ត​មួយ​ដើម្បី​ការពារ​ដំណោះស្រាយ​រដ្ឋ​ពីរ​ចំពោះ​ជម្លោះ​។​

​លោក​បាន​និយាយថា “​រដ្ឋ​ប៉ាឡេ​ស្ទី​ននឹង​បន្ត​ទៅ​កាន់តុលា​ការ​អន្តរជាតិ​និង​អង្គការ​នានា​ដើម្បី​ការពារ​សិទ្ធិ​ស្របច្បាប់​របស់​ប្រជាជន​យើង​”៕

​កិច្ចប្រជុំ​នៅ​ទីក្រុង​គែរ​កាលពី​ថ្ងៃអាទិត្យ​ត្រូវបាន​រៀបចំឡើង​ដោយ​សម្ពន្ធ​អារ៉ាប់​