ប្រែសម្រួល : កញ្ញាដាលីស (ស្ពុតនិក) ៖ សេតវិមានបានស្នើសុំទឹកប្រាក់ចំនួន ៨៤២ ពាន់លានដុល្លារសម្រាប់មន្ទីរបញ្ចកោណសម្រាប់ឆ្នាំសារពើពន្ធ ២០២៤គឺច្រើនជាង៦៩ពាន់លានដុល្លារដែលក្រសួងការពារជាតិទទួលបានសម្រាប់ឆ្នាំសារពើពន្ធ ២០២៣។ តើមានអ្វីនៅពីក្រោយការដំឡើងប្រាក់នេះហើយតើវាពិតជាឆ្លើយតបទៅនឹងផលប្រយោជន៍សន្តិសុខជាតិរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិកមែនឬយ៉ាងណា?
ឧត្តមសេនីយ៍ចូលនិវត្តន៍ លោក ហាសា កាកា (Harsha Kakar) អ្នកវិភាគយុទ្ធសាស្ត្រនិងជាស្ថាបនិកនៃមណ្ឌលប្រឹក្សាគំនិត STRIVE បានប្រាប់វេបសាយ Sputnik ថា”ថវិកាការពារជាតិថ្មីរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិកចំនួន ៨៤២ ពាន់លានដុល្លារសម្រាប់ឆ្នាំខាងមុខនេះ ដែលកើនឡើង ៣,២ ភាគរយក្នុងអំឡុងឆ្នាំមុន គឺរួមមានតួលេខសំខាន់ៗពីរ។ “មួយគឺ ៩,១ពាន់លានដុល្លារសម្រាប់តំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកជាចម្បង។ មួយទៀត គឺ សម្រាប់ការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពអាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួន ដែលអាម៉េរិកបានកំណត់ចំនួន ៣៧ ពាន់លានដុល្លារ ឬ ៣៨ ពាន់លានដុល្លារ។ ហើយពិតណាស់ ៦ពាន់លានដុល្លារទៀត ត្រូវបានបែងចែកសម្រាប់ជំនួយដល់អ៊ុយក្រែន”។
អ្នកជំនាញឥណ្ឌារូបនេះបានបន្តថា “ឥឡូវនេះ នៅពេលដែលអ្នកក្រឡេកមើលតួលេខនេះ ការកើនឡើងចំនួន ៩ពាន់លានដុល្លារជាចម្បងសម្រាប់ការបង្កើនសមត្ថភាពរបស់ខ្លួននៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក ប្រហែលគ្រាន់តែដើម្បីពង្រឹងវត្តមានរបស់អាម៉េរិកក្នុងតំបន់។ វានឹងមិននាំឱ្យផ្លាស់ប្តូរតុល្យភាពអំណាចដ៏សំខាន់ណាមួយឡើយ លុះត្រាតែសម្ពន្ធមិត្តរបស់ខ្លួន ជាពិសេសនៅក្នុងសម្ពន្ធ Quad ចូលរួមចំណែកក្នុងលក្ខណៈស្រដៀងគ្នាទៅនឹងឥទ្ធិពលដែលអាម៉េរិកកំពុងដាក់ចេញក្នុងលក្ខខណ្ឌនៃការចំណាយសម្រាប់តំបន់”។
កាលពីថ្ងៃទី ៩ ខែមីនា រដ្ឋបាលបៃដិនបានបង្ហាញផែនទីបង្ហាញផ្លូវថវិការបស់ខ្លួន ដោយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ ឡយ អូស្ទីនបានកោតសរសើរចំពោះចំណាត់ការរបស់សេតវិមានថាបានអនុញ្ញាតឱ្យក្រសួងការពារជាតិ “បន្តការកសាងកងកម្លាំងរួម ដែលជាកម្លាំងដ៏សាហាវ អត់ធន់ ស៊ូក្រាញននៀល រហ័សរហួន និងមានឆ្លើយតបបំផុតនៅលើពិភពលោកហើយត្រូវបានដឹកនាំដោយអាទិភាពចំនួនបីរបស់យើង គឺការការពារប្រទេសជាតិ ការថែរក្សាប្រជាជនរបស់យើង និងការទទួលបានជោគជ័យតាមរយៈការធ្វើការងារជាក្រុម”។
ទោះយ៉ាងណា អ្នកសង្កេតការណ៍សហរដ្ឋអាម៉េរិក ភ្លាមៗបានទាញការយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះទំហំដ៏ធំសម្បើមនៃថវិកាថ្មីរបស់មន្ទីរបញ្ចកោណ។ ខណៈសំណើរបស់ក្រសួងការពារជាតិមានចំនួន ៨៤២ ពាន់លានដុល្លារ សេតវិមានបានស្នើសុំថវិកាចំនួន ៨៨៦,៤ ពាន់លានដុល្លារសម្រាប់សន្តិសុខជាតិ។ ប៉ុន្តែនោះមិនមែនទាំងអស់នោះទេ មណ្ឌលប្រឹក្សាគំនិត DC បានព្រមានថាប្រសិនបើគេបន្ថែមកញ្ចប់ជំនួយយោធាបន្ទាន់សម្រាប់អ៊ុយក្រែននៅឆ្នាំនេះ និងលទ្ធភាពបន្ថែមរាប់សិបពាន់លានដុល្លារទៀតនៅក្នុង “កម្មវិធីប្រាក់បន្ថែម” របស់សភានោះការចំណាយលើវិស័យការពារជាតិសរុបគឺហៀបនឹងឈានដល់ ៩៥០ ពាន់លានដុល្លារ ឬច្រើនជាងនេះសម្រាប់ឆ្នាំសារពើពន្ធ ២០២៤។
វិទ្យាស្ថាន Quincy Institute for Responsible Statecraft របស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក បានហៅថវិការបស់មន្ទីរបញ្ចកោណនាពេលខាងមុខថា”ធំបំផុតចាប់តាំងពីសង្គ្រាមលោកលើកទី២” ហើយធំជាងឆ្ងាយហួសពីអំឡុងចំណុចកំពូលនៃសង្គ្រាមកូរ៉េ វៀតណាម ឬសង្គ្រាមត្រជាក់ទៅទៀត។
ការចំណាយរបស់ក្រសួងការពារជាតិមានការកើនឡើងជាលំដាប់ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដោយបន្ថែម ២៥ ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២២ ៤៥ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ និងលទ្ធភាព ៦៩ ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២៤។
លោក បូរីស រ៉ូហ្ស៊ីន (Boris Rozhin) អ្នកជំនាញរុស្ស៊ីនៅមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់សារព័ត៌មានយោធា-នយោបាយបានប្រាប់ Sputnik ថា”ខ្ញុំគិតថាពួកគេនឹងឈានដល់ការឯកភាពគ្នាលើបញ្ហានៃការបង្កើនថវិកាការពារជាតិ។ ដូច្នេះ ប្រាក់មួយចំនួននឹងទៅពង្រីកវត្តមានយោធាអាម៉េរិកនៅអឺរ៉ុបខាងកើត និងគាំទ្រផ្កាយរណបរបស់ពួកគេនៅអឺរ៉ុប។ប្រាក់ភាគច្រើននឹងទៅពង្រឹងទីតាំងរបស់អាម៉េរិកនៅចុងបូព៌ា ពោលគឺ ក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក កន្លែងដែលពួកគេឥឡូវនេះកំពុងបញ្ចូលសព្វាវុធទៅក្នុងកោះតៃវ៉ាន់ហើយកំពុងត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ភាពតានតឹងនៃទំនាក់ទំនងជាមួយចិនបន្ថែមទៀត។ ដូច្នេះការចំណាយទាំងនេះនឹងត្រូវតម្រង់ទៅរកយុទ្ធសាស្ត្ររដ្ឋ កន្លែងដែលរុស្ស៊ីនិងចិនត្រូវបានចាត់ទុកជាសត្រូវរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក។ ហេតុដូច្នេះថវិកាថ្មីដ៏សម្បើមនេះនឹងតម្រង់ទិសចំៗប្រឆាំងនឹងរុស្ស៊ីនិងចិន”។
អ្នកជំនាញឥណ្ឌារូបនេះបានកត់សម្គាល់ថា ភូមិសាស្ត្រដ៏ធំនៃផែនការការពាររបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន អាចត្រូវបានពន្យល់ដោយជំនឿរបស់ខ្លួនថា ក្រៅពីការការពារខ្លួននិងសម្ពន្ធមិត្តរបស់ខ្លួន វាក៏គួរតែធានាបាននូវវត្តមានយោធារបស់ខ្លួននៅតាមតំបន់រៀងៗខ្លួនផងដែរ។ យោងតាមលោកកាកាបានឱ្យដឹងថាដោយហេតុថាសហរដ្ឋអាម៉េរិកមើលឃើញប្រទេសមួយចំនួនជាដៃគូប្រជែងរបស់ខ្លួន ខ្លួនបានព្យាយាមបង្ក្រាបពួកគេដោយយោធា។ លោកបានកត់សម្គាល់ថា “ដូច្នេះអាម៉េរិកនឹងបន្តពង្រីកហួសពីតម្រូវការទៅទៀត”។
– ការចំណាយច្រើនមិនមែនមានន័យថាចេះតែមានគុណភាពល្អនោះទេ
ទោះយ៉ាងណា ការចំណាយហួសប្រមាណរបស់មន្ទីរបញ្ចកោណមិនមែនតែងតែមានន័យថា យោធាអាម៉េរិកទទួលបានគុណភាពខ្ពស់បំផុតពីប្រាក់របស់ពួកគេនោះទេ នេះបើយោងតាមអ្នកឆ្លើយឆ្លងព័ត៌មានរបស់ Sputnik ។
“ថ្លែងអំពីបញ្ហាដ៏ធ្ងន់ធ្ងរដែលមាននៅក្នុងកងទ័ពអាកាសអាម៉េរិក កងទ័ពជើងទឹកអាម៉េរិក និងកងកម្លាំងនុយក្លេអ៊ែរយុទ្ធសាស្ត្ររបស់អាម៉េរិក វាមិនមានការវិវឌ្ឍធំបែបនេះទេ ព្រោះសហរដ្ឋអាម៉េរិក ដែលមានមូលដ្ឋានទ័ពច្រើនជាងគេ និងពាក់ព័ន្ធនឹងសង្គ្រាមគ្រប់កន្លែងនោះ តាមពិតទៅយើងអាចនិយាយបានថាបាននាំអាវុធរបស់ខ្លួនឈានដល់ចំណុចត្រឹមគ្រប់គ្រាន់ប៉ុណ្ណោះ។ លោក អាឡិចសី ឡេអូនកូវ (Alexey Leonkov) អ្នកជំនាញខាងយោធា និងជានិពន្ធនាយកនៅទស្សនាវដ្ដី Arsenal Otechestva បាននិយាយថា ទោះយ៉ាងណា អ្នកខ្លះប៉ាន់ប្រមាណថាអាវុធទាំងនោះឈានដល់ស្ថានភាពយ៉ាប់យ៉ឺនខ្លាំងបំផុតទៅហើយ។
លោកបន្តថា “ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះដែរ ទាំងនេះគឺជាការវិវឌ្ឍផ្នែកយោធាដែលត្រូវបានអនុវត្តជាកម្មវិធីស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រ ពោលគឺជាការផ្តល់អាវុធប្រភេទថ្មីហើយពួកវារមែងខ្វះវឌ្ឍនភាពខាងវិទ្យាសាស្ត្រនិងបច្ចេកវិជ្ជាទាំងអស់ ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើង តួយ៉ាង ដូចក្នុងប្រទេសរុស្ស៊ី នៅក្នុងប្រទេសចិន និងសូម្បីតែនៅអ៊ីរ៉ង់ និងកូរ៉េខាងជើង។ការបង្កើតកម្មវិធីច្នៃប្រឌិតច្រើនហួសប្រមានពេកមិនមានន័យថាសហរដ្ឋអាម៉េរិកឬថវិកាយោធាអាចរក្សាកងទ័ពអាម៉េរិកឱ្យត្រៀមខ្លួនប្រយុទ្ធជាស្រេច ១០០ ភាគរយនោះទេ”។
យោងតាមការប៉ាន់ប្រមាណមួយចំនួន ថវិកាជាងពាក់កណ្តាលនៃថវិកាថ្មីរបស់ក្រសួងការពារជាតិនឹងធ្លាក់ទៅដៃក្រុមហ៊ុនម៉ៅការផ្នែកការពារសំខាន់ៗ រួមមាន Lockheed Martin, Boeing, Raytheon, General Dynamics និង Northrop Grumman លើការទិញ ការស្រាវជ្រាវ និងការអភិវឌ្ឍអាវុធ។ ទោះយ៉ាងណាក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍ចាត់ទុកការចំណាយលើសនិងការគ្រប់គ្រងមិនត្រឹមត្រូវនៃមូលនិធិគឺជាក្តីអាម៉ាស់ នៅពេលនិយាយអំពីបរិវេណឧស្សាហកម្មយោធារបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក។
ឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែងមួយគឺថាយន្តហោះចម្បាំង F-35 បានក្លាយជាប្រព័ន្ធអាវុធថ្លៃបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រអាម៉េរិករួចទៅហើយ។ ការចំណាយប៉ាន់ស្មានរបស់ F-35 លើវដ្តជីវិតរំពឹងទុក ៦៦ឆ្នាំរបស់វាបានកើនឡើងជាលំដាប់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១២ ពី ១,១១ ទ្រីលានដុល្លាររហូតដល់ ១,២៧ ទ្រីលានដុល្លារ ទោះបីជាមានការខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីកាត់បន្ថយចំណាយក៏ដោយ។ ទោះបីជាគម្រោងនេះត្រូវបានចាប់ផ្តើមជាង ២០ ឆ្នាំមុន និងយន្តហោះ ៨០០ គ្រឿងត្រូវបានចែកចាយរួចហើយក៏ដោយ ក៏ការផលិតយន្តហោះចម្បាំងបំបាំងកាយនេះត្រូវបាន”រំខានដោយកំហុសបច្ចេកទេសជាច្រើននិងការសាងសង់ឡើងវិញជាញឹកញាប់” ដែលបានបន្ថយការត្រៀមខ្លួនរបស់យោធាអាម៉េរិក នេះបើយោងតាមសារព័ត៌មានអាម៉េរិក៕
យន្តហោះចម្បាំង F-35 បានក្លាយជាប្រព័ន្ធអាវុធថ្លៃបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រអាម៉េរិក ដោយត្រូវចំណាយថែទាំ ១,២៧ ទ្រីលានដុល្លាររៀងរាល់ឆ្នាំ