ប្រែសម្រួល : កញ្ញាដាលីស,បំណង (ដេល្លីម៉េល) ៖ អ្នកជំនាញនៅ Wall Street ម្នាក់ ដែលបានទាយត្រូវអំពីការដួលរលំរបស់ធនាគារ Lehman Brothers ក្នុងឆ្នាំ ២០០៨ បានលាតត្រដាងថា ធនាគារមួយណាទៀតដែលគាត់ជឿថានឹងដួលនាពេលបន្ទាប់។
បន្ទាប់ពីការដួលរលំដ៏មហន្តរាយរបស់ធនាគារ Silicon Valley Bank លោក រ៉ូបឺត គីយ៉ូសាគី (Robert Kiyosaki) បានព្យាករណ៍ថា ធនាគារបន្ទាប់នឹងត្រូវដួលរលំ គឺ Credit Suisse ខណៈទីផ្សារមូលបត្របំណុលបានដួលរលំ។
លោកបានធ្វើការទស្សន៍ទាយបែបនេះ តែប៉ុន្មានម៉ោងមុនពេលធនាគារ Credit Suisse ខ្លួនឯងបានទទួលស្គាល់ថាខ្លួនមាន “ភាពទន់ខ្សោយខាងហរិញ្ញវត្ថុ”ខណៈតម្លៃនៃការធានាលើមូលបត្របំណុលរបស់ខ្លួនពីការខកខានសងទាន់ពេលវេលាបានឈានដល់កម្រិតខ្ពស់បំផុតចាប់តាំងពីការបង្កើតធនាគារ។
ថ្លែងនៅលើកម្មវិធី Cavuto: Coast to Coast លោកគីយ៉ូសាគីបាននិយាយថា “បញ្ហាគឺទីផ្សារមូលបត្របំណុល ហើយការព្យាករណ៍របស់ខ្ញុំ ខ្ញុំបានទាយអំពីធនគារ Lehman Brothers កាលពីច្រើនឆ្នាំមកហើយ ហើយខ្ញុំគិតថា ធនាគារបន្ទាប់ដែលត្រូវដួលគឺ Credit Suisse ពីព្រោះទីផ្សារមូលបត្របំណុលកំពុងដួលហើយ”។
លោកបានពន្យល់បកស្រាយខណៈកំពុងកាន់ក្រដាសប្រាក់ដុល្លារយ៉ាងដូច្នេះថា “ប្រាក់ដុល្លារអាម៉េរិកកំពុងបាត់បង់អនុត្តរភាពរបស់វានៅក្នុងពិភពលោកនាពេលនេះហើយ។ ដូច្នេះ ពួកគេនឹងបោះពុម្ពលុយដុល្លារកាន់តែច្រើនឡើងៗ…សូមព្យាយាមទប់រឿងនេះកុំឱ្យកើតឡើង”។
អ្នកជំនាញរូបនេះបាននិយាយថា ទីផ្សារមូលបត្របំណុល ដែលធំជាងផ្សារហ៊ុន ឥឡូវនេះគឺជាបញ្ហា ហើយការពិតដែលថាវាកំពុងដួលគឺពិតជាបង្កការភ័យខ្លាចដល់អ្នកឈរមើលពីខាងក្រៅ។
លោកបានបន្តថា លោកមានការព្រួយបារម្ភអំពីធនាគារ Credit Suisse ទោះបីជាវាជាធនាគារធំមួយ ដែលមានការការពារខ្ពស់ និងមានរតនាគារអភិរក្សច្រើននៅក្នុងផលប័ត្ររបស់វាក៏ដោយ។
លោកគីយ៉ូសាគី ជាអ្នកនិពន្ធសៀវភៅលក់ដាច់បំផុតលើពិភពលោក “Rich Dad Poor Dad” ចាប់ផ្តើមមានឈ្មោះល្បីល្បាញពេលទាយត្រូវអំពីការដួលរលំរបស់ធនាគារ Lehman Brothers ឆ្នាំ ២០០៨ ដែលបានធ្វើឱ្យវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុកាន់តែផុងជ្រៅនាពេលនោះ។
លោកគីយ៉ូសាគីធ្លាប់ទាយត្រូវថាធនាគារ Lehman Brothers នឹងដួលក្នុងឆ្នាំ ២០០៨
ផ្សារហ៊ុននៅក្រុងញូវយ៉កជ្រួលច្របល់ពេលបើកផ្សារកាលពីថ្ងៃចន្ទ
សូមបញ្ជាក់ថា ទឹកប្រាក់ជាង១០០ពាន់លានដុល្លារបានរលាយបាត់ពីធនាគារអាម៉េរិកជាច្រើនកាលីម្សិលមិញ ដោយសារតែតំលៃភាគហ៊ុនរបស់ធនាគារធ្លាក់ចុះព្រមៗគ្នាក្រោយការដួលរំធនាគារSilicon Valley Bank។ការជួញដូរបានឈប់ភ្លាមៗនៅធនាគារតំបន់យ៉ាងតិចចំនួន២០ ខណៈចលាចលសាច់ប្រាក់នាំអោយពួកនិយ័តករចូលអន្តរាគមន៍។ធនាគារធំទាំងបួនរបស់អាម៉េរិករួមមាន JPMorgan Chase, Bank of America, Wells Fargoនិង Citibankហូរចេញសាច់ប្រាក់អស់សន្ធឹកសន្ធាប់ ដោយភាគហ៊ុនរបស់ក្រុមហ៊ុនធនាគារCitigroupបានធ្លាក់ចុះអស់៧,៤៥ភាគរយ Wells Fargo ចុះ៧,១ភាគរយ Bank of Americaចុះអស់៥,៨ភាគរយ និងJP Morganចុះ១,៨ភាគរយ។
ធនាគារដែលរងគ្រោះខ្លាំងបំផុត គឺFirst Republic ដែលចុះតំលៃអស់៦២ភាគរយ Western Alliance ចុះអស់៤៧ភាគរយ និងKeyCorpចុះអស់២១ភាគរយ។
ការធ្លាក់ចុះថ្លៃភាគហ៊ុនយ៉ាងគំហ៊ុកព្រមគ្នានេះ វាយប្រហារផ្សារហ៊ុន Wall Streetអាម៉េរិកយ៉ាងដំណំ ទោះជាប្រធានាធិបតីអាម៉េរិកចូលអន្តរាគមន៍មុនផ្សារហ៊ុនបើកតែប៉ុន្មាននាទីដោយលោកបានអះអាងថា ពលរដ្ឋអាម៉េរិកអាចមានជំនឿចិត្ត ថា«ប្រព័ន្ធធនាគាររបស់យើងមានសុវត្ថិភាព»។
អតីតទីប្រឹក្សាទីប្រឹក្សាសេតវិមានសម័យត្រាំលោក ស្ទេវ ម័រ( Steve Moore)បានព្រមានថា ធនាគារSVBអាចគ្រាន់តែជាផ្នែកតូចមួយមួយបញ្ហាធំតែប៉ុណ្ណោះដោយបង្ហាញអោយឃើញភាពកំសោយធំមួយបង្កឡើងដោយកញ្ចប់ថវិកាជំរុញសេដ្ឋកិច្ចតំលៃ៤ទ្រីលានដុល្លាររបស់ប្រធានាធិបតីបៃដិន។
ការដួលរលំរបស់ធនាគារSVBកាលពីថ្ងៃសុក្រ បានកើតឡើងនៅពេលពួកវិនិយោគិនបានចាប់ផ្តើមដកប្រាក់ដោយសារមានការព្រួយបារម្ភថាវាលែងអាចទ្រាំទ្រនឹងការដំឡើងអត្រាកាប្រាក់ពីធនាគារកណ្តាលអាម៉េរិក។
លោកម័របានប្រាប់សារព័ត៌មាន Fox Newsថា« ខ្ញុំគិតថាវាសំខាន់ដែលគ្រប់គ្នាយល់អំពីវិបត្តិធនាគារនេះ។វាមិនមែនមកពីមិនមាននិយ័តករគ្រប់គ្រាន់ដូចបៃដិនបាននិយាយទេ។វាមកពីអតិផរណាហួសហេតុនិងប្រាក់កំចីរាប់ទ្រីលានដុល្លារដែលរដ្ឋាភិបាលបានខ្ចី ដែលវាដាក់សម្ពាធលើប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុរបស់យើង…»។
លោកថា ដើម្បីទប់អតិផរណា ធនាគារកណ្តាលបានដំឡើងអត្រាកាប្រាក់ជាច្រើនដងក្នុងឆ្នាំ២០២២ និងប្រុងដំឡើងទៀតនៅឆ្នាំនេះ។«នោះហើយជាកក្តាបង្កបញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុសំរាប់ធនាគារធំៗ»៕