ដោយ៖តារារិទ្ធ/ភ្នំពេញ៖ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ ស្អែកនេះសម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានឹងអញ្ជើញជា អធិបតីដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់នៅក្នុងពិធីទទួលរតនវត្ថុបុរាណខ្មែរដែលបានប្រគល់ជូនព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាវិញ ។ពិធីនេះត្រូវរៀបចំធ្វើឡើងនៅវិមានសន្តិភាពរាជធានីភ្នំពេញ ។
លោកស្រី ភឿង សកុណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈបានឱ្យដឹងថារតនវត្ថុដែលកម្ពុជាទទួលបានពីបរទេសវិញទាំងធំនិងតូចគឺមានរាប់រយគ្រឿង ។ក្នុងនោះមានធ្វើពីថ្មសំរឹទ្ធ និង មាស ។ រតនវត្ថុទាំងនេះភាគច្រើនទទួលបានមកពីសហរដ្ឋអាមេរិកនិងចក្រភពអង់គ្លេស ។ រតនវត្ថុដែលដាក់បង្ហាញក្នុងពិធីទទួលក្រោមអធិបតីភាពសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន គឺបង្ហាញតែមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះដោយឡែករតនៈវត្ថុមួយចំនួនដែលកំពុងស្ថិតក្នុងដំណា ក់កាលជួសជុលនោះមិនត្រូវបានបង្ហាញនោះឡើយ។
គួររំលឹកជូនថារាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទទួលបានវត្ថុបុរាណខ្មែរចំនួន ៧៧ គ្រឿងពីគ្រួសារលោក ឌូគ្លីស ឡាតហ្វដ(Douglas Latchford)ជនជាតិអង់គ្លេស។ នេះបើតាម សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ នៅថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣។ ក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ បានឲ្យដឹងថាអនុលោមតាមកិច្ចព្រមព្រៀងនាខែ៨ឆ្នាំ២០២០រវាងក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈជាតំណាងនៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានិងគ្រួសារលោក ឌូគ្លាស ឡាតហ្វដ (Douglas Latchford) វត្ថុបុរាណខ្មែរទាំងអស់ដែលកាន់កាប់រក្សាទុកដោយគ្រួសារលោក ឡាតហ្វដ នឹងត្រូវប្រគល់ជូនមកកម្ពុជាវិញ ។
បន្ទាប់ពីវត្ថុបុរាណខ្មែរធ្វើពីថ្មនិងសំរឹទ្ធមួយចំនួនដែលបានទទួលពីប្រទេសអង់គ្លេសនៅខែកញ្ញាឆ្នាំ២០២១កន្លងមក នាថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ក្រុមការងារកម្ពុជាដែលដឹកនាំដោយ លោក ហ៊ុន ម៉ានី ប្រធានគណៈកម្មការទី៧នៃរដ្ឋសភាទទួលបន្ទុកវិស័យអប់រំ យុវជន កីឡា ធម្មការ កិច្ចការសាសនា វប្ប ធម៌ និងទេសចរណ៍ព្រមទាំងមន្ត្រីជំនាញកម្ពុជាបានអញ្ជើញទៅកាន់ប្រទេសអង់គ្លេសដើម្បីនាំយកគ្រឿងអលង្ការបុរាណខ្មែរសរុបចំនួន ៧៧គ្រឿងថែមទៀតពីក្រុមគ្រួសារលោកឡាតហ្វដ។
ការប្រគល់-ទទួលរតនវត្ថុទាំងនេះបានប្រព្រឹត្តទៅដោយមានការចូលរួមពីសំណាក់គណៈប្រតិភូកម្ពុជាដឹកនាំដោយលោក ហ៊ុន ម៉ានីតំណាងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឯកអគ្គរាជ ទូតកម្ពុជាប្រចាំចក្រភពអង់គ្លេសនិងតំណាងនាយកដ្ឋានអាស៊ីអាគ្នេយ៍នៃក្រសួងការបរទេសនិងខម្ម៉ន់វែលនៃចក្រភពអង់គ្លេស អង្គភាពសិល្បៈនិងបុរាណវត្ថុនៃស្នងការ ដ្នានគរបាលក្រុងឡុងដ៍និងក្រុមប្រឹក្សាសិល្បៈអង់គ្លេស។
គ្រឿងអលង្ការបុរាណខ្មែរនេះបានបញ្ជូនមកដល់កម្ពុជានៅថ្ងៃទី១៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ មានដូចជា ក្បាំងមកុដ ខ្សែក ខ្សែដៃ ខ្សែក្រវាត់ ក្រវិល បន្តោង ស្ថិតក្នុងសម័យមុន អង្គរនិងសម័យអង្គរ ជាគ្រឿងអលង្ការមាសនិងលោហៈមានតម្លៃមួយចំនួនធ្លាប់បានផ្សព្វផ្សាយក្នុងសៀវភៅ Khmer Gold: Gifts of the Godsនិពន្ធរួមដោយ លោកស្រី Emma C. Bunker និងលោក Douglas A.J. Latchford នាឆ្នាំ២០០៨ដែលវត្ថុភាគច្រើនសាធារណជនពុំធ្លាប់បានឃើញពីមុនមក។
លោកស្រីបណ្ឌិតសភាចារ្យ ភឿង សកុណា រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈបានលើកឡើងអំពីសារៈសំខាន់នៃសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពនយោបាយតាម រយៈនយោបាយ ឈ្នះ-ឈ្នះ ក្រោមការដឹកនាំប្រកបដោយគតិបណ្ឌិតរបស់សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តីបានផ្តល់ឱកាសឱ្យកម្ពុជាអាចនាំយកមកវិញនូវព្រលឹងដូនតាខ្មែរនិងរតនសម្បត្តិដ៏ មានតម្លៃនានាដែលបានរសាត់ចាកឆ្ងាយពីមាតុភូមិកំណើតអស់ជាច្រើនឆ្នាំក្នុងអំឡុងនៃសង្គ្រាមច្រើនទសវត្សរ៍កន្លងទៅនេះ។
លោកស្រីរដ្ឋមន្រ្តីក៏បានបញ្ជាក់ទៀតថាការវិលត្រឡប់មកវិញនៃសម្បត្តិវប្បធម៌ជាតិទាំងនេះបានបើកទំព័រថ្មីមួយទៀតក្នុងការស្វែងយល់និងសិក្សាស្រាវ ជ្រាវអំពីចក្រភពអង្គរនិងសារៈសំខាន់នៃបេតិកភណ្ឌទាំងនោះសម្រាប់ពិភពលោក។ លោកស្រីរដ្ឋមន្រ្តីក៏សូមលើកទឹកចិត្តដល់បុគ្គលឯកជន ដល់សារមន្ទីរក៏ដូចជាស្ថាប័ននានាលើសកល លោកដែលកំពុងតាំងបង្ហាញនិងរក្សាទុកវត្ថុបុរាណរបស់កម្ពុជាសូមសហការជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាតាមរយៈក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈឬតាមរយៈស្ថានទូតកម្ពុជាប្រចាំការក្នុងប្រទេសនីមួយៗក្នុងការប្រគល់ត្រឡប់មកវិញនូវសម្បត្តិវប្បធម៌ខ្មែរ។
លោកកស្រីរដ្ឋមន្ត្រីបានឱ្យដឹងផងដែរថាការបញ្ជូនត្រឡប់មកវិញនៃសម្បត្តិវប្បធម៌ខ្មែរទាំងនេះគឺជាកិច្ចសហការយ៉ាងសកម្មបំផុតពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ទាំងស្ថាប័នរដ្ឋផ្នែក ឯកជន អ្នកជំនាញជាតិ និងអន្តរជាតិនិងទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយបណ្តាប្រទេសនានា ទាំងក្នុងក្របខណ្ឌទ្វេភាគី ពហុភាគី និងក្របខណ្ឌនៃអង្គការយូណេស្កូជា ពិសេសកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងបណ្តាប្រទេសដែលមានវត្តមានរតនវត្ថុរបស់ខ្មែរ។
បើតាមលោកស្រី ភឿង សកុណា ការទទួលបានរតនវត្ថុទាំងនេះត្រឡប់មកវិញគឺមានការតស៊ូមតិនិងការទាមទារស្វិតស្វាញណាស់ជាពិសេសសម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីតែងតែជំរុញនិងលើកទឹកចិត្តជាប់ជានិច្ចក្នុងការនាំយករតនវត្ថុរបស់កម្ពុជាដែលបាត់បង់ឱ្យត្រឡប់មកវិញ ។
ក្នុងចំណោមសម្បត្តិវប្បធម៌ខ្មែរដែលទទួលបានមកវិញនេះមានរូបបដិមាសំខាន់ៗមួយចំនួនផ្នែកព្រហ្មញ្ញសាសនានិងពុទ្ធសាសនា ព្រមទាំងគ្រឿងអលង្ការបុរាណក្នុងសម័យ មុនអង្គរនិងសម័យអង្គរ ជាពិសេសបដិមាថ្មធំៗដូចជា៖ ព្រះឥសូរ និងព្រះស្កន្ទ, ព្រះស្កន្ទគង់លើក្ងោក និងព្រះគណេសដែលមានប្រភពដើមមកពីរមណីយដ្ឋានប្រាសាទកោះ កេរអតីតរាជធានីនៃអាណាចក្រខ្មែរនៅសតវត្សរ៍ទី១០នៃគ.ស. ដែលធ្លាប់ជាគោលដៅនៃការលួចទ្រង់ទ្រាយធំអស់ជាច្រើនឆ្នាំនៅក្នុងអំឡុងនៃសម័យសង្គ្រាមស៊ីវិលនិងអសន្តិសុខក្នុងស្រុក ៕
