ប្រែ​សម្រួល : កញ្ញា​ដា​លី​ស​,​បំណង (​ដេល្លី​ម៉េល​) ៖ ការតស៊ូ​យ៉ាង​ទូលំទូលាយ​ប្រឆាំងនឹង​ការគាបសង្កត់​យ៉ាង​ឃោរឃៅ​ដោយ​យោធា​របស់​មី​យ៉ាន់​ម៉ា មិន​បង្ហាញ​សញ្ញា​ថមថយ​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​ទេ​ហើយ​ដោយ​ភាគី​ទាំងពីរ​មាន​បំណង​ចង់​ឈ្នះ​ចាញ់​គ្នា​ដោយ​កម្លាំង “​វា​នឹង​មិន​មាន​ការរំពឹងទុក​សម្រាប់​ការចរចា​នោះទេ​”​នេះ​បើ​យោង​តាម​បេសកជន​ពិសេស​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ប្រចាំ​ប្រទេស​ហែកហួរ​ដោយ​​ជម្លោះ​នេះ​កាលពី​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍​ទី​១៦​មីនា​។​

​នៅក្នុង​ការវាយតម្លៃ​ដ៏​ក្រៀមក្រំ លោកស្រី ណូ​លីន ហេ​ហ្សឺ (Noeleen Heyzer) បាន​ប្រាប់​មហាសន្និបាត​អ​.​ស​.​ប​ដែល​មាន​សមាជិក ១៩៣ ប្រទេស​ថា ឥទ្ធិពល​នៃ​ការកាន់កាប់​ប្រទេស​នៅ​ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២១ ដោយ​យោធា​កំពុង​បង្ក “​ការបំផ្លិចបំផ្លាញ​” ជាមួយ​នឹង​អំពើ​ហិង្សា​នៅតែ​បន្ត “​ក្នុង​កម្រិត​គួរឱ្យ​ព្រួយបារម្ភ​”​។​

​លោកស្រី​បាន​ចង្អុលបង្ហាញ​ពី​ការប្រើប្រាស់​កម្លាំង​កាន់តែ​ខ្លាំង​របស់​យោធា​ចាប់តាំងពី​ការ​បន្លាយពេល​នៃ​ស្ថានភាព​អាសន្ន​កាលពី​ថ្ងៃទី ១ ខែ​កុម្ភៈ រួម​ទាំង​ការទម្លាក់​គ្រាប់បែក ការដុត​បំផ្លាញ​ហេ​ដ្ឋា​​រចនា​សម្ពន្ធ​ស៊ីវិល និង​ការរំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស​ធ្ងន់ធ្ងរ​ផ្សេងទៀត​ដើម្បី​រក្សា​ការ​ក្តាប់​អំណាច​របស់​ខ្លួន​។ លោកស្រី​បាន​និយាយថា យុទ្ធសាស្ត្រ “​កាត់ផ្តាច់​ទាំង​បួន​” របស់​របប​នេះ គឺ​រារាំង​លទ្ធភាព​ទទួលបាន​​អាហារ មូលនិធិ ព័ត៌មាន និង​ទាហាន​ថ្មី ក៏​បន្ត​កំណត់​គោលដៅ​លើ​ជន​ស៊ីវិល​សម្រាប់​ជា​ការដាក់ទណ្ឌកម្ម​រួម​ផងដែរ​។​

​មី​យ៉ាន់​ម៉ា​បាន​រក្សា​ការគ្រប់គ្រង​បែប​យោធា​ដ៏​តឹងរ៉ឹង​អស់​រយៈពេល​ប្រាំ​ទសវត្សរ៍ ប៉ុន្តែ​ពួក​មេទ័ព​បាន​បន្ធូរបន្ថយ​ការកាន់កាប់​របស់​ពួកគេ ហើយ​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១៥ ក្រុម​លោកស្រី អ៊ុង​សាន ស៊ូ​ជី​បាន​ឡើង​​មក​ដឹកនាំ​រដ្ឋាភិបាល​ស៊ីវិល​ជាប់​ឆ្នោត​។ បន្ទាប់​ពី​ការទម្លាក់​រដ្ឋាភិបាល​លោក​ស្រី​ដោយ​យោធា​កាលពី​ពីរ​ឆ្នាំ​មុន របប​យោធា​បាន​ងាក​មក​បង្ក្រាប​ការប្រឆាំង​ជា​សាធារណៈ​ចំពោះ​ការកាន់កាប់​នេះ​។​អ្នក​​ជំនាញ​មួយ​ចំនួន​បានចាត់ទុក​ស្ថានការណ៍​ក្នុងប្រទេស​មី​យ៉ាន់​ម៉ា​ថា​ជា​សង្គ្រាម​ស៊ីវិល ដែល​កងទ័ព​បានធ្វើកា​រ​វាយលុក​ដ៏​ធំ​ប្រឆាំងនឹង​ការតស៊ូ​ប្រដាប់អាវុធ​យ៉ាង​ទូលំទូលាយ​។​

​លោកស្រី​ហេ​ហ្សឺ​បាន​និយាយថា មនុស្ស​ជំនាន់​ថ្មី ដែល​ទទួលបាន​ផលប្រយោជន៍​ពី​ការបើក​ប្រទេស​ក្រោយ​ឆ្នាំ ២០១៥ ជា​ពិសេស​យុវជន “​ឥឡូវ​នេះ​មាន​ការខកចិត្ត ប្រឈម​មុខ​នឹង​ការលំបាក​រ៉ាំរ៉ៃ​និង​ភាគ​​ច្រើន​អារម្មណ៍​ថា​ពួកគេ​គ្មាន​ជម្រើស​អ្វី​ក្រៅតែពី​ការ​កាន់​អាវុធ​ដើម្បី​ប្រយុទ្ធប្រឆាំង​នឹង​ការគ្រប់គ្រង​ដោយ​យោធា​”​។​

​លោកស្រី​បាន​និយាយថា ការប្រយុទ្ធ​គ្នា​យ៉ាង​ខ្លាំងក្លា​បាន​រីក​រាលដាល​ទៅ​កាន់​តំបន់​ថ្មី ដែល​បណ្តាល​ឱ្យ​មនុស្ស​កាន់តែ​ច្រើន​ប្រឈម​នឹង​ហានិភ័យ​និង​ធ្វើឱ្យ​ស្មុគស្មាញ​ដល់​ប្រតិបត្តិការ​ផ្តល់​ជំនួយ​ម​នុស្ស​​ធម៌​។ លោកស្រី​បាន​និយាយ​ថា​មនុស្ស ១៧,៦ លាន​នាក់​ឥឡូវ​នេះ​ត្រូវការ​ជំនួយ​។

ប្រេសិត​អ​.​ស​.​ប​ប្រចាំ​មី​យ៉ាន់​ម៉ា លោកស្រី ណូ​លីន ហេ​ហ្សឺ​

​ជុំវិញ​វិបត្តិ​មី​យ៉ាន់​ម៉ា​នេះដែរ នាយករដ្ឋមន្ត្រី​សិង្ហ​បុរី​លោក លី សៀន​ឡុង បាន​ជួបប្រជុំ​ជាមួយ​ប្រធានាធិបតី​ឥណ្ឌូនេស៊ី​លោក ចូកូ វី​ដូ​ដូ នៅ​សិង្ហ​បុរី​កាលពី​ថ្ងៃ​១៦​មីនា​។​លោក​លី​បាន​និយាយថា ប្រទេស​​លោក​នឹង​ធ្វើការ​ជាមួយ​ឥណ្ឌូនេស៊ី​និង​ប្រជាជាតិ​អាស៊ីអាគ្នេយ៍​ដទៃទៀត រួមទាំង​ដៃគូដូចជា​អង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បី​ជំរុញ​អោយ​ពួក​អ្នកគ្រប់គ្រង​របប​យោធា​មី​យ៉ាន់​ម៉ា​អនុវត្ត​ផែនការ​សន្តិភាព​​ដែល​ជាប់គាំង​មួយ។​

​លោក​លី​បាន​បន្តថា មេដឹកនាំ​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​បាន​សម្តែង​ការសោកស្តាយ​ចំពោះ​ការខ្វះ​វឌ្ឍនភាព​លើ​ផែនការ​សន្តិភាព​មួយ​ដែល​ព្រមព្រៀង​ដោយ​សមាគមន៍​អាស៊ាន​និង​មេដឹកនាំ​យោធា​មី​យ៉ាន់​ម៉ា​ហើយ​ថា«​សិង្ហ​បុរី នឹង​បន្ត​ធ្វើការ​ជាមួយ​ឥណ្ឌូនេស៊ី​និង​សមាជិក​អាស៊ាន បូក​រួម​ទាំង​ដៃគូ​អាស៊ាន ដូចជា​អង្គការសហប្រជាជាតិ​ដើម្បី​ជំរុញ​អោយមាន​ការអនុវត្ត​ពេញលេញ​កុង​សង់​ស៊ី​ប្រាំ​ចំណុច​»៕

​មេដឹកនាំ​ឥណ្ឌូនេស៊ី (ឆ្វេង)ជួប​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​សិង្ហ​បុរី​កាលពី​ថ្ងៃ​១៦​មីនា​