​ប្រែ​សម្រួល : កញ្ញា​ដា​លី​ស (​ដេល្លី​ម៉េល​) ៖ រដ្ឋ​មន្ត្រី​ជាន់ខ្ពស់​ឥណ្ឌូនេស៊ី​បាន​ព្រមាន​កាលពី​ថ្ងៃ​អង្គារ​ទី​៩​ឧសភា​ថា បណ្តា​ប្រទេស​នៅ​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍​កំពុងស្ថិត​នៅ “​ផ្លូវបំបែក​” ខណៈ​ការកើនឡើង​នៃ​អំពើហិង្សា​​នៅក្នុង​ប្រទេស​មី​យ៉ាន់​ម៉ា​ដែល​គ្រប់គ្រង​ដោយ​យោធា​កំពុង​លេច​ស្រមោល​ស្ទង់​លើ​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​ក្នុង​តំបន់​។​

​ជំនួប​កំពូល​អាស៊ាន​លើ​ក​ទី​៤២​បាន​ចាប់ផ្តើម​កាលពី​ថ្ងៃ​៨​ឧសភា​នៅ​ឥណ្ឌូនេស៊ី ជាមួយនឹង​កិច្ចប្រជុំ​មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់​អាស៊ាន​

​មី​យ៉ាន់​ម៉ា​បាន​រង​ការ​ញាំញី​ដោយ​អំពើ​ហិង្សា​ដ៏​ប្រល័យ ចាប់តាំងពី​រដ្ឋប្រហារ​យោធា​បាន​ទម្លាក់​រដ្ឋាភិបាល​របស់​លោកស្រី អ៊ុង​សាន ស៊ូ​ជី កាលពី​ជាង​ពីរ​ឆ្នាំ​មុន​និង​បាន​បើក​ការបង្ក្រាប​យ៉ាង​បង្ហូរឈាម​​លើ​អ្នក​ប្រឆាំង​។​

​សមាគម​ប្រជាជាតិ​អាស៊ីអាគ្នេយ៍ (​អាស៊ាន​) ដែល​រង​ការរិះគន់​ជា​យូរ​មក​ហើយ​ថា​ជា​អង្គការ​គ្មាន​ធ្មេញ បាន​ដឹកនាំ​ការប៉ុនប៉ង​ខាង​ការទូត​ជាច្រើនលើក​ដើម្បី​ដោះស្រាយ​វិបត្តិ​នេះ​។​ប៉ុន្តែ​កិច្ច​ខិតខំ​ប្រឹង​​ប្រែង​ទាំងនោះ​មិន​ទទួលបាន​ផ្លែផ្កា​ទេ ខណៈ​របប​យោធា​មិន​អើពើ​នឹង​ការរិះគន់​ពី​អន្តរជាតិ ហើយ​បដិសេធ​មិន​ចូលរួម​ជាមួយ​គូប្រជែង​របស់ខ្លួន ដែល​រួមមាន សមាជិក​សភា​ដែល​ត្រូវ​បាន​បណ្តេញចេញ “​កងកម្លាំង​ការពារ​ប្រជាជន​” ដែល​ប្រឆាំង​រដ្ឋប្រហារ និង ក្រុម​ប្រដាប់អាវុធ​ជនជាតិភាគតិច​។​

​ការវាយប្រហារ​តាម​អាកាស​លើ​ភូមិ​មួយ​នៅក្នុង​បន្ទាយ​រឹងមាំ​របស់​ពួក​ឧទ្ទាម​កាលពី​ខែ​មុន បាន​សម្លាប់​មនុស្ស​ប្រហែល ១៧០ នាក់​និង​បាន​បង្ក​ឱ្យ​មាន​ការ​ថ្កោលទោស​ជា​សកល​និង​ធ្វើឱ្យ​ភាព​ឯកោ​របស់​​របប​យោធា​កាន់តែ​អាក្រក់​ទៅៗ​។​វា​ក៏​ជំរុញ​ឱ្យ​អាស៊ាន​ចាត់វិធានការ​តឹងរ៉ឹង​ជាង​មុន​ផងដែរ​ដើម្បី​បញ្ចប់​អំពើ​ហិង្សា​ឬ​មិន​អ៊ីចឹង​មី​យ៉ាន់​ម៉ា​នឹង​ត្រូវ​ប្រឈម​មុខ​នឹង​ការ​ស្ថិតនៅ​ក្រៅ​ប្លុក​អាស៊ាន​កាន់តែ​​ច្រើនឡើង​។​

​លោក ម៉ា​ហ្វូដ អឹម​ឌី (Mahfud MD) រដ្ឋមន្ត្រី​សម្របសម្រួល​របស់​ឥណ្ឌូនេស៊ី​ទទួលបន្ទុក​ន​យោ​បាយ ច្បាប់ និង​សន្តិសុខ​បាន​ព្រមាន​កាលពី​ថ្ងៃ​អង្គារ​ថា “​អាស៊ាន​បាន​មកដល់​ផ្លូវបំបែក​”​។​

​ដោយ​យោង​លើ​ច្បាប់​ចម្លង​នៃ​ការកត់សម្គាល់​របស់​គាត់​ដែល​រាយ​នាម​មី​យ៉ាន់​ម៉ា​ក្នុងចំណោម​បញ្ជី​គ្រាអាសន្ន​ដែល​ប្លុក​នេះ​កំពុង​ប្រឈមមុខ លោក​បាន​និយាយថា​”​វិបត្តិ​មួយ​ហើយ​មួយទៀត​កំពុង​​សាកល្បង​កម្លាំង​របស់​យើង​ក្នុងនាម​ជា​សហគមន៍​មួយ​។ ហើយ​បរាជ័យ​ក្នុង​ការដោះស្រាយ​ពួកវា​នឹង​ប្រថុយ​បង្ក​គ្រោះថ្នាក់​ដល់​ភាព​ពាក់ព័ន្ធ​របស់​យើង​”​។​

​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិ​មនុស្ស​បាន​និយាយ​កាលពី​ថ្ងៃ​អង្គារ​ថា ការវាយប្រហារ​តាម​អាកាស​កាលពី​ខែ​មុន​នៅ​តំបន់​សា​ង៉ែ​ង (Sagaing) ភាគ​កណ្តាល​គឺ​ទំនងជា “​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​សង្គ្រាម​”​ហើយ​បាន​ជំរុញ​​ឱ្យ​អាស៊ាន “​ផ្តល់​សញ្ញា​គាំទ្រ​របស់​ខ្លួន​ចំពោះ​វិធានការ​ខ្លាំងក្លា​ជាង​មុន ដើម្បី​កាត់​ផ្តាច់​លំហូរ​សាច់ប្រាក់​របស់​យោធា និង​ជំរុញ​របប​យោធា​ឱ្យ​ធ្វើ​កំណែទម្រង់​”​។​

​សម្ពាធ​លើ​ប្លុក​ក្នុង​តំបន់​នេះ​បាន​កើនឡើង​កាលពី​ថ្ងៃអាទិត្យ បន្ទាប់ពី​ក្បួន​រថយន្ត​ដឹក​អ្នកការទូត​និង​មន្ត្រី​សម្របសម្រួល​ជំនួយ​មនុស្សធម៌​អាស៊ាន​ក្នុងប្រទេស​មី​យ៉ាន់​ម៉ា​បាន​រង​ការបាញ់ប្រហារ​។​

​ព័ត៌មាន​លម្អិត​តិចតួច​ណាស់​ត្រូវបាន​ចេញ​ផ្សាយ​អំពី​ការបាញ់ប្រហារ​នៅ​រដ្ឋ​សាន​ភាគ​ខាងកើត​ប្រទេស​មី​យ៉ាន់​ម៉ា ប៉ុន្តែ​អ្នកការទូត​បរទេស​នៅ​ទីក្រុង​រង់​ហ្គោន បាន​និយាយថា​អ្នកការទូត​មក​ពី​ស្ថាន​​ទូត​ឥណ្ឌូនេស៊ី​និង​សិង្ហ​បុរី​ស្ថិតនៅក្នុង​ក្រុម​នោះ​។​

​សិង្ហ​បុរី​បានបញ្ជាក់​ថា​បុគ្គលិក​ពីរ​នាក់​មកពី​ស្ថានទូត​របស់​ខ្លួន​ក្នុង​ទីក្រុងរ​ង់​ហ្គោន​បាន​ស្ថិតក្នុង​ក្បួន​រថយន្ត​នោះ​ប៉ុន្តែ​មិន​មាន​របួស​ទេ​។​

​ក្រសួងការបរទេសរ​បស់​ខ្លួន​បាន​និយាយ​កាលពី​ល្ងាច​ថ្ងៃ​ចន្ទ​ថា “​សិង្ហ​បុរី​ថ្កោលទោស​ការវាយប្រហារ​នេះ​”​។​

​ឥណ្ឌូនេស៊ី ដែល​ជា​ប្រធាន​អាស៊ាន​នៅ​ឆ្នាំនេះ មិន​ទាន់​និយាយថា​តើ​មន្ត្រី​ការទូត​របស់​ខ្លួន​បាន​ស្ថិត​នៅក្នុង​រថយន្ត​ឬ​អត់​ទេ​៕

​មនុស្ស​ប្រមាណ​មួយ​លាន​នាក់​បាន​ផ្លាស់​ទីជម្រក​ដោយសារ​តែ​អំពើ​ហិង្សា​នៅ​មី​យ៉ាន​ម៉ា​ចាប់តាំងពី​រដ្ឋប្រហារ​យោធា​ធ្វើ​រដ្ឋប្រហារ​កាលពី​ដើម​ឆ្នាំ​២០២១