​ប្រែ​សម្រួល : កញ្ញា​ដា​លី​ស (​ដេល្លី​ម៉េល​) ៖ អគ្គលេខាធិការ​អង្គការសហប្រជាជាតិ លោក អង់​តូ​នីញ៉ូ គូថេ​រ៉េស បាន​និយាយ​កាលពី​ថ្ងៃ​អង្គារ​ថា ពិភពលោក​កំពុង​ខកខាន​ក្នុង​ការការពារ​ជន​ស៊ីវិល ខណៈ​ចំនួន​មនុស្ស​ជាប់​នៅក្នុង​ជម្លោះ​និង​វិបត្តិ​មនុស្សធម៌​បាន​កើនឡើង​យ៉ាង​ខ្លាំង​កាលពី​ឆ្នាំមុន​។​

​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០២២ អ​.​ស​.​ប​បាន​សរុប​ឃើញ​ការកើនឡើង​ចំនួន ៥៣ ភាគរយ​នៃ​ការស្លាប់​ជន​ស៊ីវិល​ធៀប​ឆ្នាំ​២០២១ ជាមួយ​នឹង​ការស្លាប់​ជន​ស៊ីវិល​ជិត ១៧.០០០ នាក់​ត្រូវបាន​កត់ត្រា​នៅក្នុង​ជម្លោះ​ចំនួន​១២​។​

​ដោយ​លើកឡើង​ពី​ការស្លាប់​ជន​ស៊ីវិល​នៅក្នុង​ប្រទេស​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​និង​ស៊ូដង់ សាលារៀន​ត្រូវបាន​បំផ្លាញ​នៅក្នុង​ប្រទេស​អេត្យូ​ពី និង​ការខូចខាត​ហេដ្ឋារចនាសម្ពន្ធ​ទឹក​នៅក្នុង​ប្រទេស​ស៊ីរី លោក​គូថេ​រ៉េស​​បាន​ព្រមាន​ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ​អ​.​ស​.​ប​ថា “​ពិភពលោក​កំពុង​ខកខាន​ក្នុង​ការបំពេញ​ការប្តេជ្ញា​ចិត្ត​របស់​ខ្លួន​ដើម្បី​ការពារ​ជន​ស៊ីវិល និង​ការប្តេជ្ញា​ចិត្ត​ដែល​មានចែង​នៅក្នុង​ច្បាប់​មនុស្សធម៌​អន្តរជាតិ​”​។​

​លោក​គូថេ​រ៉េស ដែល​អង្គុយ​ក្បែរ​ឯកអគ្គរដ្ឋទូត​រុស្ស៊ី​លោក វ៉ា​ស៊ី​លី នេ​បិ​ន​ហ្សា (Vasily Nebenzya) បាន​និយាយថា ការស្រាវជ្រាវ​របស់​អ​.​ស​.​ប​លើ​ការយក​អសា​រលើ​ជន​ស៊ីវិល​នៃ​តំបន់​សង្គ្រាម​បានបង្ហាញ​ថា ៩៤ ភាគរយ​នៃ​ជនរងគ្រោះ​នៃ “​អាវុធជាតិផ្ទុះ​” នៅក្នុង​តំបន់​ដែល​មាន​ប្រជាជន​ច្រើន​គឺជា​ជន​ស៊ីវិល​កាលពី​ឆ្នាំមុន ខណៈ​មនុស្ស​ជាង ១១៧ លាន​នាក់​ប្រឈម​នឹង​ការស្រេកឃ្លាន​ធ្ងន់ធ្ងរ​ជា​ចម្បង​ដោយសារ​តែ​សង្គ្រាម​និង​អសន្តិសុខ​។​

​នៅ​អ៊ុយ​ក្រែន​តែ​ឯង ដែល​បាន​ប្រយុទ្ធ​នឹង​ការឈ្លានពាន​របស់​រុស្ស៊ី​ជាង​មួយ​ឆ្នាំ អ​.​ស​.​ប​បាន​កត់ត្រា​ការស្លាប់​ជន​ស៊ីវិល​ជិត ៨.០០០ នាក់ និង​ជាង ១២.៥០០ នាក់​រងរបួស ទោះបីជា​អង្គការ​បន្ថែមថា​តួលេខ​ជាក់ស្តែង​ទំនង​ជា​ខ្ពស់ជាង​នេះ​ក៏​ដោយ​។​

​ប្រធាន​អ​.​ស​.​ប​បាន​បន្ថែមថា នៅ​ទូទាំង​ពិភពលោក ចំនួន​ជនភៀសខ្លួន ដែល​ត្រូវបាន​បង្ខំ​ចេញពីផ្ទះ​របស់​ពួកគេ “​ដោយសារ​ជម្លោះ អំពើហិង្សា ការរំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស និង​ការ​ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ​” បាន​កើនឡើង​ដល់ ១០០ លាន​នាក់​។​

​ថ្លែង​នៅ​ចំពោះ​មុខ​ក្រុមប្រឹក្សា​សន្តិសុខ​កាលពី​ថ្ងៃ​អង្គារ​ផងដែរ​គឺ​លោកស្រី មៀ​ចាណា ស្ប៉ូល​ចារីក (Mirjana Spoljaric) ប្រធាន​គណៈកម្មាធិការ​អន្តរជាតិ​នៃ​កាកបាទក្រហម ដែល​ប្រាប់​សមាជិក​ថា “​នៅពេល​យើង​ជួបប្រជុំគ្នា ជន​ស៊ីវិល​រាប់​មិន​អស់​នៅក្នុង​ជម្លោះ​ជុំវិញ​ពិភពលោក​កំពុង​ជួបប្រទះ​នឹង​ឋាននរក​ពិតៗ​”​។​

​លោកស្រី​បាន​និយាយថា “​រៀង​រាល់​នាទី មី​ស៊ី​ល​បន្ទាប់​អាច​បំផ្លាញ​ផ្ទះ សាលារៀន គ្លីនិក​របស់​ពួកគេ និង​មនុស្ស​គ្រប់​គ្នា​នៅក្នុង​នោះ​។ រាល់​សប្តាហ៍ ពួកគេ​អាច​នឹង​អស់​អាហារ​ឬ​ថ្នាំ​”៕

​អគ្គលេខាធិការ​អង្គការសហប្រជាជាតិ លោក អង់​តូ​នីញ៉ូ គូថេ​រ៉េស (​ស្តាំ​) អង្គុយ​ក្បែរ​ឯកអគ្គរដ្ឋទូត​រុស្ស៊ី​លោក វ៉ា​ស៊ី​លី នេ​បិ​ន​ហ្សា